Verðlaunaafhending í Vilnius í Lithauen

Ég er núna í þinghúsinu í Vilnius í Lithauen að hlusta á sérfræðinga frá ýmsum Evrópulöndum fjalla um   upplýsingatækni og nýmiðla í skólastarfi í Evrópu. Ástæðan fyrir því að ég er komin hingað til Lithauen er að vefnámsefni mitt Leirkallamyndir og annars konar sögugerð með því að taka upp  eina og eina mynd í einu og setja svo saman í vídeó  (á ensku: Digital Storytelling - Stop Motion Animation) vann bronsverðlaun í árlegri samkeppni Evrópska skólanetsins Elearning Awards 2009.  Það voru tíu verkefni sem hlutu verðlaun en um 700 voru skráð í keppnina. Verðlaunin eru afhent á Eminent ráðstefnunni sem er Evrópuráðstefna þeirra sérfræðinga sem starfa fyrir menntamálaráðuneyti og stofnanir í Evrópulaöndum að málum sem varða upplýsingatækni í námi og kennslu.

Krakkar geta búið til eigin persónur og leikendur og stýrt þeim með að hreyfa leirkalla.*

Vefnámsefnið mitt um "Digital Storytelling" er ennþá í vinnslu og átti ég því alls ekki von á því að það hlyti verðlaun núna. Það kom því gleðilega á óvart, það er gaman að vera boðið til Lithauen og fá vegleg verðlaun sem bæði voru peningar og tölvudót. Það er líka mikill heiður og viðurkenning að fá slík verðlaun.

Ég held að þessi gerð af sögum þ.e. að segja sögur á einfaldan hátt með leikbrúðum, leirköllum, legóköllum eða því sem hendi er næst og blanda saman og endurblanda við efni frá öðrum t.d. setja inn bakgrunnsvídeó eða bakgrunnsmyndir  frá öðrum en láta sína legókalla segja söguna í forgrunni og setja undir hljóð, bæði tónlist og hljóðeffecta og gera örstuttar vídeómyndir (innan við mínútu) sé miðlunar- og frásagnarmáti sem hentar því vefmiðlunarumhverfi sem við búum við núna. Þetta er líka vídeólistform nútímans og ef maður horfið á auglýsingar í sjónvarpinu þá má sjá að margar auglýsingar eru núna gerðar með einhvers konar "stop motion animation" og er það ekki til að spara peninga heldur væntanlega vegna þess að svoleiðis frásögn hefur áhrif.

Sumum finnst það besta leiðin til að kynna nýja tækni fyrir nemendum og undirbúa nemendur undir þekkingarsamfélag framtíðarinnar að nota tækni  til að koma til  nemenda á fjótlegan og hagkvæman hátt til þeirra námsgögnum t.d. að búa til góðar vefgáttir þar sem nemendur geta hlaðið niður rafrænum bókum og pdf skjölum til að skoða og lesa og hlaða niður hljóðefni til að hlusta á og vídeó og myndum til að horfa á. 

En málið er að það er afar takmarkandi not ef við eingöngu horfum á tölvur eins og súperprentvélar eða staðgengla fyrir venjulegar bækur. Við erum að fara inn í samfélag sem byggist á því að miklu fleiri eru og þurfa að vera virkir skapendur ýmis konar þekkingar og við þurfum að kunna að finna efni frá öðrum og endurblanda og endurnota það efni í okkar eigin verkum. Það er því mikilvægt að við reynum að finna leiðir til að vinna þannig með nemendum að þeir séu að skapa sjálfir og það geta þeir gert t.d. með því að segja sögur.  Eins og ástandið er núna þá geta skólar ekki átt mikið af flóknum og dýrum vídeótökuvélum fyrir nemendur en hins vegar kosta litlar vefmyndavélar mjög lítið (ódýrustu um 3000 kr) og margar nýjar tölvur eru með slíkar myndavélar innbyggðar. Þetta er upplagt verkfæri fyrir sögugerð nemenda þar sem þeir búa til sögu sem er ekki bara texti heldur leiknar persónur/leikbrúður sem nemendur stýra ramma eftir ramma.  Sem fyrstu kynni af vídeógerð er svona tækni afar einföld og aðgengileg og mikið er til af úrvals ókeypis verkfærum sem hægt er að hlaða niður af Netinu.

Námefnið mitt er opið á Netinu og hvet ég alla sem langar til að gera leirkallamyndir eða stuttar klippimyndir eða legókallamyndir með börnum og unglingum að skoða þetta og reyna að virkja börn og unglinga til að skapa sjálf með þeim tölvukosti sem þau hafa aðgang að en horfa ekki eingöngu á það sem aðrir gera.  Það eru líka komin ágætis verkfæri eins og Moviemaker Live (aðeins aðgengilegur fyrir Windows Vista og nýrri stýrikerfi) sem gera auðvelt að  setja saman vídeó og senda beint á facebook eða youtube.

Svona örsögugerð með Stop Motion Animation tækni er listform og frásagnarform sem ég held að henti ágætlega Íslendingum nútímans, þessum sem hafa flutt sig næstum inn í Netheima. Það er hægt að gera magnaðar áróðursmyndir og fræðslumyndir með þessari tækni og það er engin tilviljun að margar vinsælustu myndir á Youtube eru með þessari tækni. 

 Fleiri blogg þessu tengt

Komin í úrslit í Evrópusamkeppni

Stop Motion Animation er listform nútímans

Hér eru slóðir sem fjalla um stafræna sögugerð og ýmis konar verkfæri til þess

50 Storytools  (hægt er að nota ýmis konar verkfæri til stafrænnar sögugerðar)

Educational Uses of Digital Storytelling

DigiTales - The Art of Telling Digital Stories

 

 

 

Vann bronsverðlaun fyrir námsefni

Komin í úrslit í Evrópusamkeppni

Núna er námsefni sem ég gerði og kalla Leirkallamyndir á íslensku en   Digital Storytellling - Stop Motion Animation á ensku  komið í úrslit þeirra 50 bestu í Evrópusamkeppninni um Elearning Awards 2009.Það er Evrópska skólanetið sem stendur fyrir þessari samkeppni en það er samstarfsverkefni menntamálaráðuneyta allra Evrópulanda og fjallar sérstaklega um nýja stafræna tækni á öllum sviðum. Verðlaunaathöfn fer fram í tengslum við árlega Eminent ráðstefnu þar sem margir helstu sérfræðingar Evrópu á sviði upplýsingatækni í námi og kennslu koma auk fulltrúa frá menntamálaráðuneytum margra Evrópulanda. 

Hér er um Eminent ráðstefnuna:

"The EMINENT conference - Experts Meeting in Education Networking – will take place in Vilnius (Lithuania) on 26 – 27 November 2009. The event represents a key meeting for all high-profile actors involved in education and new technologies"

 

Það er reyndar hægt að fylgjast núna beint með útsendingu frá sumum hlutum Eminent ráðstefnunnar á þessari slóð.

Þetta verkefni mitt er sýnikennsla og námsefni fyrir nemendur mína og reyndar alla aðra sem hafa áhuga á að vinna vídeó sjálfir eða með börnum um hvernig eigi að gera einfaldar vídeómyndir þegar maður hefur bara eina litla vefmyndavél og þegar maður hefur ekki neinn herskara af fólki til að leika í myndinni heldur verður að búa sér sjálfur til persónur og leikmuni og nota ímyndunaraflið.

Þetta er sýnikennsla í ýmsum ágætum ókeypis eða ódýrum verkfærum sem henta við svona vídeógerð, bæði við upptöku og við að koma afrakstrinum á framfæri t.d. á youtube.

Það ræðst svo í dag hvaða verkefni  hljóta verðlaun. Það verða veitt verðlaun í nokkrum flokkum.
Sjá nánar um þessa samkeppni sem er á vegum Evrópska skólanetsins: 

http://elearningawards.eun.org/ww/en/pub/elearningawards/homepage.htm

Hér er listi yfir þau 50 verkefni sem komust í úrslit


Slóðin á sýnikennslu mína sem tilnefnd er til verðlauna er þessi:
http://vefir.hi.is/salvor/leirkallamyndir/

Mikið af þessari sýnikennslu hjá mér eru upptökur í Nepal Emission sem er reyndar er íslenskur hugbúnaður og margir háskólakennarar á Íslandi nota núna til að taka upp fyrirlestra svo þeir séu aðgengilegir á Netinu. Ég nota Nepal Emission hins vegar fyrst og fremst í sýnikennslu. Það er frábært fyrir okkur sem kennum upplýsingatækni að hafa svoleiðis verkfæri.

Verkefni mitt  Digital Storytelling - Stop Motion Animation eru sýnikennsla eða safn af námseiningum  "learning objects"  og umfjöllun um hvernig eigi að gera afar einfaldar vídeóupptökur með því að setja saman einstakar myndir í vídeó og sýnikennsla á ókeypis og ódýr verkfæri til slíkrar vinnslu. Ég fer líka  í hvernig við finnum efni til endurblöndunar og notum efni frá öðrum t.d. hljóðeffecta og tónlist með opnu höfundarleyfi og hvernig við notum samvinnukerfi. Það er reyndar ekki ennþá komið inn á vefinn. 

Svona leirkallamyndir (eða klippimyndir, eða legókallamyndir eða hvaða efnivið sem nemendur nota) er einfaldasta og ódýrasta leiðin til sögugerðar og listsköpunar í vídeó og kostnaðurinn þarf ekki að vera nema ódýr vefmyndavél (lítið vídeóauga)  en ódýrustu kosta núna um 3000 krónur. Sögusviðið getur verið svo smágert  og bara á stærð við skókassa og hægt að skipta um baksviðsmyndir og gjarna má setja verkefnið fyrir  nemendur þannig að þeir teikni og smíði bakgrunna sjálf. Persónur geta nemendur gert úr leir sem þeir hreyfa til eða með  því efni sem hendi er næst t.d. leikföngum eins og legóköllum og playmoköllum.

Hér eru nokkrar leirkallamyndir og öðruvísi "Stop motion animation" sem nemendur mínir gerðu nýlega  sem sýna  fjölbreytilega nálgun, það er nú hægt að nota margt annað en leir , það er hægt að nota klippimyndir,  gamlir sokkar geta orðið leikbrúður og svo auðvitað legó og playmódót ýmis konar. Þetta tjáningarform hentar vel til stafrænnar sögugerðar og ungir nemendur geta gert verkefni í ýmsum námsgreinum á þennan hátt.  

Á leið í vinnu

Ævintýrið um Búkollu

Sumarsmellur

 Sokkatemjarinn

 

 Peðadansinn

 Göngur og réttir

 

Hér er nokkur sýnishorn yfir Stop Motion Animation:
http://salvor.blog.is/blog/salvor/entry/970582/

Matador spilapeningar

Í grein í DV er útskýrðir þessir gjörningar hjá BYR og MP banka, mér virðist að þetta sé einhvers konar afbrigði af matadorspilamennsku,  bréfum í eigu starfsmanna bankans og sem bankinn hefur lánað þeim fyrir með einhvers konar kúlulánum er komið í verð með því að bankinn sjálfur fái einhvern til að leppa kaupin. Þannig poppast upp verð á bréfum, bankinn þarf ekki að ganga að kröfum (skuldum starfsmanna) sem hann  hvort sem er fær ekkert upp í.  Á sínum tíma leit út fyrir að MP banki væri á einhvern veginn öðruvísi róli en aðrar banka- og fjárfestingarstofnanir. Svo virðist ekki vera, þetta er sams konar matador spilamennska.

Tiltrú mín á íslenska bankakerfið og þar með á íslenskt athafnalíf sem allt er botnveðsett í einhverjum peningaleik er minna en engin. Tiltrú mín á ríkisstjórnina er heldur ekki mikil, Jóhanna og Steingrímur eru ærlegar manneskjur sem ég ber virðingu fyrir en litlum sögum fara af fjármálasnilld og hagfræðikunnáttu þeirra alla þá áratugi sem þau hafa gengið um garða á Alþingi. Og ekki sáu þau fyrir það ástand sem er núna þó þau væru eins og aðrir stjórnmálamenn í miklu betri aðstæðum en við almenningur til að skynja hættumerkin. 

Og mér virðist félagsmálaráðuneytið núna vera einhvers konar griðastaður kúlulánþega og helsti ráðgjafi félagsmálaráðherra og forsætisráðherra hefur komið sér í skjól þar og gerir nú svimandi kröfur á sína fyrri vinnuveitendur í bankakerfinu og lögum sem sögð eru til bjargar heimilunum í landinu er lætt gegnum þingið með ákvæðum til bjargar kúlulánaþegum.

Á sama tíma kemur félagsmálaráðherrann í fjölmiðla og kastar fúleggjum í atvinnulaus ungmenni, kastar fúleggjum í þá kynslóð sem þarf að bera ofurþungar byrðar einmitt út af glapræðum ráðgjafa hans.

Yfirlýsing frá Ágústi Sindra Karlssyni

Mér blöskrar líka

Mér blöskrar að Baldur Guðlaugsson hafi ekki verið sendur í leyfi strax þegar upp komst um hvernig hann lék tveimur skjöldum, annars vegar sem embættismaður sem bjó yfir viðkvæmum trúnaðarupplýsingum og hins vegar sem stór spilari sjálfur í hlutabréfaheiminum. Það er mikil hneisa fyrir íslenskt stjórnarfar.

Þá vil ég líka biðja fólk að taka ekki allt of vel trúanlega þá söguskoðun sem nú er oft slegin fram að allt hafi verið í lagi með starfsemi og stjórnun stórra íslenskra fyrirtækja áður en tími einkavæðingar- og útrásar hófst.  Það má vel beina kastljósinu að Eimskip, fyrrum óskabarni þjóðarinnar og því hvernig innherjar þar sem bjuggu yfir upplýsingum um raunverulegt verðmæti  keyptu upp hlutabréf af fákunnandi almenningi, fólk  sneri sér til Eimskips til koma hlutabréfum sínum í verð fyrir þá tíma er Eimskip var sett á hlutabréfamarkað en kaupandinn var ekki Eimskip sjálft eins og hefði átt að vera af allt hefði verið með felldu heldur voru kaupendurnir Hörður fyrrum forstjóri Eimskips og menn á hans vegum eins og Baldur Guðlaugsson.  Það má vel vera að þessi viðskipti hafi verið lögleg miðað við íslensk lög þeirra tíma enda lögin þá sem nú sett með hagmuni fjármagnsafnara að leiðarljósi og til að tryggja ævarandi völd Sjálfstæðismanna. Í öllum siðuðum löndum voru svona viðskipti ólögleg. Það má einnig segja að þeir sem keyptu upp  hlutabréf í Eimskip á þennan hátt á meðan þeir voru í vinnu hjá félaginu sem var almenningshlutafélag hafi ekki rækt þá skyldu sína að gæta hagsmuna hluthafa, þeir gættu bara hagsmuna sjálfs síns.

Mér virðist að Baldur Guðlaugsson hafi haft sama hátt á þegar hann kom inn í stjórnsýsluna, hann var ekki trúr umsjónarmaður yfir hagsmunum íslenskt almennings en hann vakti yfir eigin hag og var þar ekki vandur að meðölum.

Lögmanni Baldurs algjörlega ofboðið

Bannað að birta mynd af Hallgrímskirkju

Það má ekki vera mynd af Hallgrímskirkju í Wikipedia alfræðiritinu. Það stendur til að henda út af Wikipedia öllum myndum af byggingum eftir Guðjón Samúelsson. Það er hryllilegt vegna þess að Guðjón hefur einmitt teiknað margar byggingar sem eru helstu kennileiti í Reykjavík. Það er fúlt ef ekki má vera grein í Wikipedia með mynd af Hallgrímskirkju, Þjóðminjasafninu  , Landakotskirkju eða Háskóla Íslands. Það stendur líka til að henda út myndum af gamla Héraðsskólanum á Laugarvatni og af Akureyrarkirkju.

Hver er ástæðan? Finnst fólkinu sem sér um sameiginlega myndasafnið fyrir Wikipedia á öllum þjóðtungum Guðjón teikna hallærisleg og ljót hús, er það þess vegna sem það á að fjarlægja af Wikipedia allar myndir af byggingum sem hann er skrifaður arkitekt af?

Nei. Það er ekki ástæðan. Það eru myndir af alls konar drasli á Wikipedia og það eru margar myndir þar.  Nánar tiltekið eru í sameiginlega myndasafni Wikipedia  núna um 5.4 milljónir mynda og það stefnir allt í það að hér sé að koma einn besti gagnagrunnur yfir frjálsar myndir sem allir mega nýta sér.

Ástæðan fyrir að nú stendur til að rífa burt  myndir af Hallgrímskirkju og þjóðminjasafninu og Háskólanum og Landakotskirkju er  meingölluð íslensk höfundarréttarlög.

Þannig er að höfundarréttur helst þangað til 70 ár eru liðin frá því að höfundur lést. Hús teljast hönnunarverk og höfundarréttarlög gilda um þau. Hins vegar hafa mörg ríki t.d. BNA sérstakar klásúlur í sínum höfundarréttarlögum sem undanskilja myndir af byggingum.  Ísland hefur enga slíka klásúlu. 

Raunar eru höfundarréttarlög mikil kyrkingartök á allri sköpun í stafrænu samfélagi nútímans. Þessi lög passa engan veginn fyrir síkvikt og sítengt samfélag það sem miklu fleiri eru virkir og taka þátt í að skapa og endurblanda efni.  

Ég var að skoða vef Menntamálaráðuneytis og rakst þá á  tilkynningu um að ráðuneytið hefði staðfest gjaldskrá Myndstefs vegna endurbirtingar myndverka.  Ég reyndi aðeins yfir þessa verðskrá og hún var alveg út í hött fyrir það efni sem fólk er að framleiða og dreifa í dag. Ég ráðlegg öllum að sniðganga eins mikið og hægt er efni sem er með hefðbundnum höfundarrétti og reyna að nota efni sem er með svokölluðu "Creative Commons" höfundarrétti. Myndir og annað efni sem núna er sett á wikipedia verður að hafa eitt slíkt höfundarleyfi (cc-by-sa eða svipað) og wikipedia tekur ekki lengur við myndum nema þær séu með svo  opnu höfundarleyfi að það megi afrita þær að vild, líka í viðskiptatilgangi. Þetta hefur mikið að segja fyrir Ísland. Ef við lítum á ferðamennsku sem einn tilvonandi og vaxandi atvinnuveg hjá okkur þá skulum við átta okkur á að fyrsti viðkomustaður á Netinu fyrir þá sem eru að kynna sér Ísland er einmitt Wikipedia og það skiptir miklu máli að það megi vera myndir af íslenskum byggingum þar.  Það má líka búast við að wikipedia gagnasafnið verði líka gagnalind fyrir erlenda ferðaþjónustuaðila. Það er því beinhart tap að mega ekki hafa myndir af íslenskum byggingum á Wikipedia en ég get ekki séð að neinn sé að græða. Það má t.d. ekki hafa myndir af verkum einstakra íslenskra arkitekta þar nema það séu gamlir arkitektar og meira en 70 ár liðin frá því að þeir létust.

Ég tók saman þetta námsefni um Höfundarrétt og Internetið, þar eru leiðbeiningar um Creative Commons.

 

Föndur og DIY hugsun

Nú er ég dottin niður í föndur. Já, veit... jólin og allt það. En ég er ekki byrjuð á jólaföndrinu, nú er ég að föndra öll kvöld alls konar stafrænt föndur. Þetta byrjaði allt með því að ég fékk mér prentara heim.

Það var ekkert erfitt að réttlæta prentarakaupin á þessum síðustu og verstu. Í fyrsta lagi var nýi prentarinn hræbillegur. Í öðru lagi er þetta mikið galdratæki, ekki bara prentari heldur er þetta líka maskína sem getur ljósritað og ekki nóg með það, hann getur líka skannað inn. 

Svo vantaði mig græju til að skanna inn reikninga, núna þegar Magnús er í Afganistan og ég er að stússa í öllu og það er erfitt að bera það undir hann í Kandahar nema ég geti sent skannaða pappíra þangað. 

Svo var nú reyndar aðal réttlæting mín til að kaupa prentarann/skannann/ljósritunarvélina að með þessu undratæki þá gæti ég skannað inn reikninga. Það er nefnilega þannig með þessa reikninga sem ég fæ í búðum og bönkum á Íslandi að það er segin saga að þegar ég í lok ársins eða miklu seinna ætla að fara að grufla eitthvað í þeim þá er allt gufað upp á blaðinu, allar tölur orðnar ósýnilegar. Þetta gildir um flestalla strimla og tölvuútprentanir sem maður fær afhent. Það er langt síðan ég yfirgaf heim viðskipta en mig grunar að þessi viðskiptamáti að láta reikninga og tölur gufa upp sé einhver partur af íslenska efnahagsundrinu. 

En sem sagt... ég fékk mér prentara/skanna til að skanna inn reikninga.

Þetta virkar alveg, prentar þrælvel út stærðfræðidæmin hennar Kristínar en ég hef ekki ennþá fundið hjá mér þörf til að prenta neitt út. Nema föndur.

Ég er búin að föndra einn nani fugl með mínu eigin munstri. Ég notaði vinnuteikninguna frá nanibird.

Ég er nefnilega á því að pappír og prent  sé stórfínt í föndur og svona gott aðgengi að litaprentara getur gefið fólki kost á að búa til margt sniðugt með börnum ... já og sjáft ef það er barnslegar sálir eins og ég. 

Reyndar ætti ég að byrja aftur með föndurþátt hér á blogginu mínu. Það  er í anda hins nýja sjálfsþurftarbúskapar eftirhrunsáranna og svo föndur svo mikill partur af þeirri vinnhefð sem ég skynja að er vinnuhefð nútímans og gengur út á að hver maður er þúsundþjalasmiður og spottakarl sem reddar sér sjálfur og nýtir hitt og þetta frá öðrum. Þetta er líka í anda sjálfbærrar þróunar ef föndrið snýr að því að finna ný not fyrir það sem maður er hættur að nota til einhvers.

 Það er gaman að skoða vefi eins og Instructables 

 Hér eru nokkrar slóðir fyrir stafræna föndrara svona til að byrja einhvers staðar

http://www.papercritters.com

http://toy-a-day.blogspot.com/

... stay tuned fyrir föndurþátt Salvarar...

 Hér eru eldri föndurblogg  frá mér

Föndur dagsins : Zapatista vetrarhúfur

Skrappblogg og skissublogg

Föndur dagsins - Sjálfræðisafmæliskort

Föndur dagsins - Framsóknarlokkar

Hmmm...átti þessi prentari ekki að vera aðallega fyrir reikninga?

 

 

 

Lilja Mósesdóttir vill ekki veðsetja íslensk börn

Þó ég sé flokksbundin í Framsóknarflokknum og hafi verið í framboði fyrir síðustu Alþingiskosningar en ég var þar í fjórða sæti í Reykjavík Suður og er núna stoltur vara-vara-vara  hennar Vigdísar Hauksdóttur þá hika ég ekkert við að hrósa þingmönnum úr öðrum flokkum. Þar eru margir eins frábærir og hún Vigdís.  Það eru nokkrir þingmenn úr öðrum flokkum  sem ég ber sérstaklega mikið traust til og Lilja Mósesdóttir er ein af þeim. Hún er eins og ég vildi óska þess að sem flestir þingmenn væru, hún veit mjög vel um hvað málið snýst, hún er fræðimaður sem í mörg ár var fjarri hringiðu stjórnmálanna en hún reis upp eins og við mörg önnur þegar allt var komið í óefni á Íslandi. Lilja Mósesdóttir er fulltrúi okkar Austurvellinga í sölum Alþingis.

Ríkistjórnin sem hrökklaðist frá völdum í byrjun ársins var vanhæf en við sem höfum þekkingu og reynslu og skiljum hvað er að gerast eigum ekki að horfa aðgerðarlaus upp á ástandið fara úr illu í verra, við eigum ekki að horfa upp á stjórnvöld lama sjálfa sig og alla íslensku þjóðina í örvæntingarfullri tilraun til að mæta utanaðkomandi stjórnmálaþrýstingi á að bjarga fjölþjóðlegu fjármálakerfi sem er ekki viðbjargandi.

Við eigum ekki að horfa þögul og ráðlaus á þegar íslensk alþýða er svipt framtíð sinni í trylltri leit fjárfesta að skjóli og festingum fyrir fé sitt. Við eigum að horfast í augu við að núna er tími til að skoða kosti eins og   Debt moratorium en núna er ekki tími til að hegða sér eins og Saxhólsfjölskyldan sem veðsetti börnin sín, núna á  íslenska ríkið ekki að veðsetja sín börn.

 

 

 

Getur ekki samþykkt Icesave

Vinir Íslands eða úlfar í sauðagæru?

Sá er sæll sem býr við barnalán. Eða það hélt ég þangað til fréttirnar birtust í vikunni um barnalánin. Upp komst að íslenski bankinn Glitnir sem núna heitir  Íslandsbanki hjálpaði nokkrum foreldrum  að reyra veðbönd utan um börnin sín. Sjaldan hefur siðleysið í íslensku fjármálakerfi og þeir þrælafjötrar sem það lagði yfir íslenska þjóð opinberast okkur betur.

En það er eins og ekkert hafi breyst eftir Hrunið, ennþá ganga  kúlulánþegar  og sjóðasukkarar  um garða á Alþingi og  sýsla í bönkum og ráðskast með fjármálalega framtíð Íslands. Það er sams konar rekstur í Glitni núna og var fyrir hrun og það stendur á heimasíðu bankans að 95% af bankanum fari í eigu kröfuhafa.  Gert er ráð fyrir að aðrir bankar fari sömu leið og Íslandsbanki (áður Glitnir) og verði í eigu kröfuhafa.   Aðstæður eru þannig í íslensku samfélagi að kröfur bankanna eru auðlegð Íslands, þar eru kröfur í atvinnufyrirtækin, fasteignirnar, jarðirnar og landið og miðin og kvótann og orkuna. Hverjar ætli séu skuldakröfur á sum útgerðarfyrirtæki í samfélagi þar sem sagt er að einstök kúabú skuldi núna 400 milljónir?

Hverjir eru þessir kröfuhafar bankanna? Það er mjög óljóst og hugsanlega er vísvitandi málum  hagað þannig að þetta sé óljóst, það getur verið að einhverjir hafi hag af því að leyna aðkomu sinni.  Hugsanlega voru einhverjir að kaupa hægt og hljótt kröfur á íslenska banka á þeim tímum sem þær kröfur voru seldar á 5 % af nafnverði eins og mun hafa verið um tíma. Hverjir keyptu þá kröfurnar? Hvað vakti fyrir þeim?

Það er sagt í fréttum að það hafi verið erlendir vogunarsjóðir sem aðeins hafi verið að taka áhættu og veðjað á að gangverðið hækki og sem ekki hafa neinn áhuga á Íslandi. Það getur vel verið að það hafi í einhverju tilviki verið þannig. En það er engin ástæða til að ætla annað en fjárfestar með langtímasjónarmið hafi gripið tækifærið og komist yfir kröfur. Þannig virkar kerfi hamfarakapítalismans.

Hér  á og við Ísland eru miklar orkuauðlindir á landi og í hafi, ekki eingöngu fiskiauðlindin heldur líka yfiráðaréttur og aðgangur að svæðum sem líklegt er að auðlindaleit heimsins beinist að á næstu áratugum. Það er líka þannig þó að landfræðileg staða Íslands á Norðurslóðum virðist hvorki mikilvægt í stjórnmálaumhverfi dagsins í dag né í valdatafli stórvelda eins og sást á því þegar Bandaríkjamenn lokuðu hér herstöð sinni  þá bendir allt til þess að það muni breytast.  Ástæðan er bæði tengd  siglingarleiðum sem opnast og baráttu um orkuauðæfi Norðurslóða. 

Það er afar ólíklegt að stórir aðilar eins og norski olíusjóðurinn, kínversk stjórnvöld, rússnesk olíufyrirtæki eða kanadísk stjórnvöld hafi keypt beint kröfur á íslenska banka. En það getur vel verið að aðilar sem klárlega eiga hagsmuni að gæta  hvað varðar auðlindir á Norðurslóðum  hafi ýmsa milligöngumenn eða skúffufyrirtæki til að tryggja yfirráð sín á ákveðnum svæðum og tryggja valdastóla sína  við ýmis samningaborð og og hugsi þá langt fram í tímann.

Þeir sem núna eru að eignast íslensku bankana og þeir sem hingað koma með fjárfestingarfé til að  sölsa undir sig íslenskar auðlindir er í fjölmiðlum í dag oft lýst sem  sérstökum  velgjörðarmönnum  Íslendinga sem hingað reki erlent fé á beit til hagsbóta fyrir atvinnulíf og framþróun á Íslandi.

En við ættum að læra á reynslunni. Við ættum að læra hvernig fór fyrir drykkjufénu sem hingað rann  úr rússneskum bjórverksmiðjum eða því innlenda fé sem mergsogið var  innan úr nokkrum samvinnufélögum og sett í spilavél nokkurra ófyrirleitinna fjárglæframanna.

Stórir og voldugir aðilar hafa margar leiðir til að hafa áhrif á almenningsálitið. Það kostaði og kostar lítið fé að kaupa upp íslensku pressuna og breyta henni í vettvang til að dásama einstaka aðila og einstök fyrirtæki. Og það var hægt að kaupa liðveislu stjórnmálamanna og stjórnmálaflokka fyrir smáaura. Við sáum það á útrásartímanum og þá var eignarhald fjölmiðla og fjölmiðlaumfjöllun um eigendur og ævintýri þeirra einn hlægilegur skrípaleikur. Sá skrípaleikur er reyndar ennþá í gangi en við erum hætt að hlæja.  Fjölmiðlun á Íslandi og krufning á veruleikanum og söguritun fjölmiðla á Íslandi fyrir og eftir Hrunið er orðinn djúpur harmleikur.  

Við  erum mjörg hver hrekklaus og grandalaus gagnvart umheiminum, ekki síst gagnvart fólki sem er líkt okkur sjálfum eins og aðrir Norðurlandabúar. Við erum öll sammála um að á Íslandi viljum við norrænt velferðarsamfélag, ekki samfélag þar sem fáir eru ríkir og margir bláfátækir og við teljum að norrænn stuðningur í stjórnmálum og fjármálum tryggi okkur slíkt samfélag. Það héldu líka Eystrasaltsþjóðirnar og þeirra stóra fyrirmynd voru Norðurlöndin. Núna hefur kerfi þeirra brostið eins og kerfi okkar Íslendinga og við ættum að horfa lengi og nákvæmlega á hvaða hlut sænskir bankar áttu og eiga í risi og hruni Lettlands og horfa á hvernig eða hvort nálægð og snertiflötur  við sænskt velferðarsamfélag í formi kapítalískra fjármagnsflutninga hefur tryggt Lettum það sem þeir þrá, hið norræna velferðarsamfélag.

Núna upp á síðkastið hefur nokkrum sinnum birst jákvæð umræða um norska fjárfesta sem hafa áhuga á að fjárfesta á Íslandi. Þessir fjárfestar ætla að fjárfesta fyrir 20 milljarða. 

Við Framsóknarmenn erum ennþá hrekklausari en aðrir Íslendingar, sennilega út af því að við horfum meira inn á við, meira til íslenskrar sveitamenningar og ætlum engum illt. Við höldum að allir séu Samvinnumenn í hjarta sínu og skilji eins og við að samvinna er farsælli en samkeppni.

Samherji minn Hallur Magnússon er afar ánægður með áhuga norskra fjárfesta á Íslandi og segir í bloggi  að fjárfestirinn Endre Røsjø sé aufúsugestur á Íslandi

Hallur útskýrir líka í athugasemdadálki Andra  Norsk einkavinavæðing á Íslandi? hvernig aðkoma norskra fjárfesta er með  aðstoð seðlabankastjóra:

Held ég sé ekki að brjóta trúnað þegar ég upplýsi að Endre Røsjø og Ingjald Ørbeck Sørheim hófu að ræða við lykilmenn í viðskiptalífinu í vor - og hafa verið að vinna að því að fá norska fjárfesta með sér til að byggja upp íslenskt efnahagslíf.

Ástæðan fyrir því er fyrst og fremst að þessum mönnum þótti illa farið með Ísland og töldu sig geta aðstoðað okkur.

Það er að sjálfsögðu eðlilegt að fyrst Svein-Harald vill aðstoða þá - og okkur Íslendinga - með því að koma á fundum við lykilmenn í lífeyrissjóðum og annars staðar - að hann geri það!

 Ég er ekki eins hrekklaus og Hallur, ég held að það vaki ekki fyrir norskum fjárfestum að þeim hafi þótt illa farið með Ísland og þeir hafi talið sig geta aðstoðað okkur. Þannig vinna nefnilega  ekki þeir sem hafa gengið í þjónustu hamfarakapitalismans. Núna er Ísland fjárfestingartækifæri  en undir niðri krauma líka aðrir hagsmunir, hagsmunir sem varða vígstöðu á Norðurslóðum.

Í fjölmiðlum og opinberri umræðu er jákvæð umfjöllun um fjármagn frá lífeyrissjóðum og fjármagn frá norrænum fjárfestum. Vissulega tökum við undir þetta. Eru lífeyrirsjóðirnir ekki gullegg okkar, samansafnaður sparnaður kynslóða, eru Norðmenn ekki vinaþjóð okkar sem eðlilegt er að við leitum skjóls hjá á stund neyðarinnar? Og er ekki sjálfur Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn og Alþjóðabankinn stofnanir til að hjálpa ríkjum heimsins? 

Veruleikinn er bitur. Við höfum mörg hver lært að Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn er ekki endilega að gæta hagsmuna almennings á Íslandi, hann er gæta þess kerfis sem hrundi yfir okkur og hagsmuna þeirra sem höfðu töglin og haglirnar í því kerfi, hann er að gæta hagsmuna fjármagnseigenda. 

En við höfum ekki ennþá lært að við þurfum líka að vera tortryggin á lífeyrissjóði og grandskoða hlutverk þeirra og gerðir og hvers konar spilarar þeir eru í heimi kasínókapítalismans og hvernig þeir einnig slá skjaldborg ekki utan um heimili og einstaklinga heldur utan um heimi sem þjónar fjármagnseigendum.

Og við þurfum líka að læra að treysta ekki um of norrænum mönnum sem hingað koma með fullar hendur fjár.  Ef norska ríkisstjórnin eða ríkisstjórnir Norðurlanda vildu aðstoða okkur opinberlega þá getum við treyst því. En hvers vegna ættum við að treysta norskum fjárfestum sem hingað leita og halda að þeir hafi göfug markmið með aðkomu sinni?

Það er alla vega áhugavert fyrir Íslendinga að fylgjast með máli  Endre Røsjø sem núna er í norskum fjölmiðlum. það er áhugavert að skoða hvernig þessi mál virðast tengjast olíulindum víða um heim og stjórnmálaítökum.

Ég tók nokkra kúrsa í háskólanum á sínum tíma í norsku svo mér finnst gaman að halda þeirri kunnáttu við og lesa öðru hverju greinar í norskum netmiðlum. Því ætla ég að fylgjast með þessum flóknu málum í Noregi og reyna að glöggva mig á þessu máli.  Ég held ekki að þetta tengist eitthvað fjárfestingaráhuga á Íslandi en það er mikilvægt fyrir Íslendinga að átta sig á því að erlendir fjárfestar eru ekki hjálparstofnanir og það er eins mikill munur á hjálparstofnun og fjárfestingarhóp með dulda langtímahagsmuni eins og á lambi og úlfi.

 Málið í Noregi

Hafin er rannsókn á máli tengdu DNO "Saken gjelder salget av 43,9 millioner DNO-aksjer som blant annet har involvert kurdiske delstatsmyndigheter i Irak."  Það er hver á þennan olíuhlut sem er mál málanna og kúrdnesku sjálfstjórnarsvæðin KRG og orkumálaráðherra þeirra  Dr. Ashti A. Hawrami tengjast málinu.

Þessi sala sem var einmitt í miðju fjármálahruninu í október í fyrra þykir mjög undarleg svo ekki sé meira sagt og ekki síður hvert verðið á hlut var og allt er á huldu hver keypti. Þetta minnir nú reyndar dálítið á sömu viðskiptahætti og við höfum séð að íslenskir bankar stunduðu á þessum tíma, það var verið að poppa upp verð til að hindra algjört verðhrun. Í fréttum segir:

"DNO fikk 4 kroner per aksje for posten på over 43,9 millioner aksjer, og dermed 175,5 millioner kroner samlet. Sluttkursen fredag 10. oktober 2008 var på 2,96 kroner, og aksjen hadde falt sammen med børsen i dagene før. "

Kúrdnesku sjálfstjórnarsvæðin hafa sett eigin rannsóknarnefnd í málið og forsætisráðherra þeirra Nechirvan Barzani

Þetta tengist olíufyrirtækinu DNO. Endre Røsjø mun hafa verið milligöngumaður milli DNO og bandaríska fjárfestirins Peter W. Galbraith sem var sendiherra fyrir Clinton stjórnina og tengist bandarískum utanríkismálum.  Það var fyrirtæki sem kallað er Pinemont Securities sem stýrt var af  Endre Røsjø og sagt er að hafi sent 125.000 bresk pund til Galbraith í nóvember 2004 einmitt um svipað leyti og DNO samdi við  kúrdnesk stjórnvöld. Á sama tíma hafi fé farið frá DNO til Pinemont.

Maður að nafni Shaher Abdulhak og Peter W. Galbraith áttu í mörg ár leynilegan hlut 5%  í Tawke sem mér skilst að sé olíufélag í Kúrdistan. Sjálfstjórnarsvæðin í Kúrdistan (KRG) munu tengjast þessu. Núna er Shaher Abdulhak og eitthvað félag Porcupine (í eigu Peter W. Galbraith)  í mál við DNO.

Ég átta mig ekki alveg á þessu en þetta tengist sjálfstjórnarsvæðum Kúrda (KRG) og umfjöllun í norsku pressunni um sölu á hlut í olíufyrirtækinu en  KRG mun hafa brugðist illa við því og lokað á DNO um tíma.

DNO har kommet i kraftig søkelys de siste ukene, og selskapets produksjon i Nord-Irak ble stanset etter at det oppsto en kraftig disputt i forbindelse med et aksjesalg.

De kurdiske selvstyremyndighetene (KRG) truet med å kaste DNO ut av Nord-Irak og kansellere produksjonsdelingsavtalen de har med det norske oljeselskapet. I inntil seks uker var DNO suspendert fra oljekontrakten, og ville ikke få noen inntekter fra området i denne perioden.

Bakgrunnen for reaksjonen fra de kurdiske selvstyremyndighetene er store medieoppslag i Norge om eierforholdet til en aksjepost som DNO selv solgte for et snaut år siden. Her har Oslo Børs lagt press på DNO, noe som har medført at DNO-partner KRG, og ministeren for naturressurser Dr. Ashti A. Hawrami har blitt dratt inn i saken.

I september ila Børsklagenemnden DNO International et ovetredelsegebyr på en snau million kroner fordi de mener selskapet brøt opplysningsplikten. I forbindelse med dette ble det offentliggjort korrespondanse i forbindelse med aksjetransaksjonen.

Krangelen og mediespekulasjonene i kjølvannet av dette mislikte KRG sterkt, og krevde at oljeselskapet ryddet opp og gjenreiser den skade som de mente var påført omdømmet.

 

Finanstopp inn i DNO-saken

Profilert diplomat bak milliardsøksmålet

Abdulhak krever milliarder av DNO

Økokrim avviser DNOs kritikk

Mér skilst að þetta snúist um að sala á hlutum DNO hafi átt að vera upplýsingaskyld og aðkoma kúrdnesku KRG sjálfstjórnarsvæðana að sölunni sé umdeild. Þetta snýst líka um meint innherjaviðskipti. Sjá hérna:

Den kurdiske statsministeren mener videre at det var en uryddig mediakampanje i Norge, knyttet til omtalen av transaksjonen i slutten av september i fjor. De kurdiske myndighetene var mellommann, da DNO raskt trengte penger for å kunne drive videre i Nord-Irak. Finanskrisen gjorde pengeproblemene akutte for det norske oljeselskapet.

Saken ble først omtalt i Dagens Næringsliv i høst, og deretter redegjort for av Oslo Børs. Dagens Næringsliv skrev at DNO har forsøkt å holde den nordirakiske oljeministerens rolle hemmelig i nesten ett år, etter at transaksjonen ble gjennomført den 28. september 2008. Dr. Ashti A. Hawrami hade en svært sentral rolle for DNO og selskapets virksomhet i Nord-Irak.

I en melding fra Oslo Børs ble det reagert hardt mot DNO etter brudd på flere av reglene. Det resulterte i en saftig bot på 2,4 millioner kroner for oljeselskapet.

Det var i forbindelse med at DNO solgte 43,87 millioner egne aksjer høsten 2008 at Oslo Børs reagerte. De mener at salget var informasjonspliktig siden kjøperen av en post på 4,8 prosent av aksjene i DNO og omstendighetene hadde betydning for vurderingen av selskapets prosjekter. Det ble også ansett som innsideopplysninger.

 

MP skoðar málefni Røsjøs

Fé án hirðis, góði hirðirinn og þeir sem hirða allt af okkur

Það er áhugavert að skoða orðræðuna um uppbyggingu atvinnulífs á Íslandi. 

Erlent fjármagn er persónugert og sýnt eins og vinalegar lambær á beit  sem skoppa til og frá og koma  ekki nema hér sé öruggt skjól og grasið sé grænt og kröftugt. Það má lesa út  úr umræðunni að það sé stjórnvalda að tryggja þetta öryggi og skjól fjármagnsins.

Viðskiptaráðherra er spurður af fjölmiðlum um hvort erlent fjármagn vilji leita hingað í bráð. Hann segist  þá  þekkja til erlendra fyrirtækja í fjármálageiranum sem hafi áhuga á fjárfestingum hér á landi núna þegar góði hirðirinn IMF hefur lánað okkur.

Þessi sýn á  fjármagn sem  vinalegar skepnur sem vaxa og dafna þar þar sem ávöxtunin er mest og þar sem eftirlit með fjármagni er minnst og minnstar hömlur á flæði peningar er ekki sama og é sé. 

Það er sjúkt hagkerfi sem við búum við, ekki bara á Íslandi. Peningar  lifa eigin lífi í sérstökum sýndarheimi bóluhagkerfis. Bólurnar voru stærri og fleiri á Íslandi en annars staðar miðað við stærð samfélagsins og sprungu með miklum hvelli  og kannski skipti þar mestu  máli að Ísland hafði ekki aðgang að þeirri vél sem framleiðir mestu froðuna núna en það eru peningaprentunarvélar USA og Bretlands. Það kerfi er í vellandi froðu núna og hegðar sér eins og peningar hafi eigið líf.

Það er sjúkt hagkerfi þar sem skiptimyntin er farin að lifa sjálfstæðu lífi og litið á hana sem verðmæti í sjálfu  í stað þess að skoða hana eins og hún raunverulega  á að vera, skoða hana sem skiptimynt til að liðka til fyrir flæði á vörum og þjónustu og sem mælikvarði á verðmæti. Og sem sem tæki til að auðvelda okkur að byggja upp forða til að mæta áföllum.  

Á Íslandi í dag eru öll kerfi sem gera peninga nytsamlega núna  skökk og skæld og peningar hafa engan tilgang sem mælikvarði. Þau lán sem núna bjóðast eru með fáránlega háum vöxtum, langtum hærri en umheimurinn lánar og langtum  hærri en staðnað hrunsamfélag getur borið. Það eru þannig aðstæður í heiminum í dag að vextir af lánum ættu ekki að vera við núllmarkið eða hugsanlega neikvæðir. En á Íslandi er fólk flækt í viðjum himinhárra vaxta sem fylgja engum takti í lífi fólks heldur ráðast  af einhverju ófyrirsjáanlegu eins og gengissveiflum. Einmitt við þessar aðstæður lækkar söluverð raunverulegra eigna og tæki og vélar og hús og aðstaða er falboðin á Íslandi á brunaútsölu, á verði sem er langt undir kostnaðarverði. Það er góssentími fyrir þá sem koma með fé erlendis frá að fjárfesta í slíku samfélagi og að notfæra sér þetta mikla misgengi sem núna er milli fjármagns og raunverulegra verðmæta.

Íslenska loftbóluhagkerfið var kerfi þar sem einstaklingar slógu eign sinni á það sem samfélagið átti, slógu eign sinni á samansafnaða auðlegð samfélags, slógu eign sinni á það sem hefði átt að vera trygging þegar illa áraði, verðmæti sem voru ekki froða, verðmæti  sem  bjuggu ekki til gerviarð í ársreikningum bólufyrirtæka í bólu og kúlulánakerfi heldur verðmæti sem voru raunverulega til eins og landið og vatnið og loftið og sjórinn. Þeir sem stálu þessum verðmætum af samfélaginu bjuggu til sérstakt réttlætingarkerfi fyrir stuldinn og kölluðu þetta fé án hirðis og bjuggu til úr sjálfum sér hinn biblíulega góða hirðið.

En við vitum vel núna að þeir voru engir góðir hirðar eins og  í biblíudæmisögum. Þeir voru ágörn  fífl á feigðarflani með fjöregg heilar þjóð.  Við vitum líka IMF sem núna liðkar til  með lánum fyrir aðkomu erlendra fjárfesta er ekki góði hirðirinn nema fyrir fjármagnseigendur, það höfum við Íslendingar freklega séð þegar IMF var í hlutverki eins konar handrukkara fyrir meintar Icesave skuldir Íslendinga. Skuldir sem við neitum að bera ábyrgð á, lán frá Bretum og Hollendingum sem við vildum ekki taka. 

Við skulum hafa það í huga að það  erlenda fé sem hingað er rekið á beit  á íslenska afrétti er ekki íslensk bændaeign. 

 

 

Erlendir bankar með áhuga á Íslandi

Lífeyrissjóður verslunarmanna vill kaupa Landsvirkjun, er hún til sölu?

Ragnar Önundarson hjá Lífeyrirsjóði Verslunarmanna stingur upp á að lífeyrissjóðir kaupi Landsvirkjun. Röksemdin er að hér sé arðvænleg fjárfesting og svo að mér skilst að það þurfi að bjarga Landsvirkjun á einhvern hátt úr klóm erlendra kröfuhafa sem gætu gengið að Landsvirkjun vegna Icesave skuldbindinga. Ég skil nú reyndar ekki alveg þessa röksemd, felur hún í sér að Ragnar telji Ríkissjóð afar líklegan til að fara í greiðsluþrot og að kröfuhafar hirði eignir þrotabússins og það sé því best að koma eignunum undan sem fyrst? Vissulega stunda fyrirtæki í einkaeign alls konar undanskot eigna og kennitöluflakk þegar þau ráða ekki við skuldbindingar sínar en ég held ekki að það sama gildi um ríkissjóði. 

Það má gjarnan selja sumar eigur ríkissjóðs en það gildir ekki sama um Landsvirkjun. Það  gildir ekki heldur það sama um íslensk fiskimið.  Það má ekki selja íslenska fossa og það má ekki selja íslensk fjöll. Landsvirkjun er fyrirtækið sem fékk umráðarétt og nýtingarétt yfir stórum hluta af íslenska hálendinu og greiddi ekkert fyrir það. Einfaldlega vegna þess að þetta er fyrirtæki í þjóðareign, fyrirtæki sem nýtir auðlindir Íslands og er í eigu og undir yfirráðum íslensku þjóðarinnar. 

Það er allt í lagi að einkafyrirtæki virki bæjarlæki á Íslandi en það er verulega mikið að því að einkafyrirtæki í eigu fjárfestingasjóða ráðskist með fjöregg íslensku þjóðarinnar og komist yfir þau í ástandi sjokkkapítalisma eins og núna ríkir á Íslandi.  Það versta sem getur gerst í þeirri stöðu sem við erum í núna er að hér rísi upp nýlenda og hjálenda, ekki stýrt frá Breska heimsveldinu eða öðrum nýlenduveldum sem nú hafa hnigið í valinn heldur stýrt af heimsveldi kasínókapitalista sem staðsetja sig á aflandseyjum og tappa verðmætum af samfélögum eins og afætur. En það er ekkert betra þá að fjárfestirinn heiti lífeyrissjóður Verslunarmanna í dag, það er opnun og bein hrösunarbraut í  viðvarandi ástand spilaborgarskrípahagkerfis.

Við lifum á tímum stórra talna. Svo stórra að við skiljum þær ekki. Við skiljum heldur ekki að einn daginn var allt í lukkunnar velstandi, staða ríkisstjóðs sterk og engar skuldir eins og forsætisráðherrann þáverandi sagði í nýársávarpi árið 2008. Svo á svipstundu þá snerist allt á hvolf og við allt í einu sögð farin að skulda óhemju mikla peninga. Við vitum ekkert í hvað þessir peningar sem einkavæddir íslenskir bankar fengu frá fólki erlendis fóru, ekki annað en það að við höfum aldrei séð þessa peninga og könnumst ekkert við að þeir hafi borist til Íslands eða verið notaðir hér. Okkur skilst að þetta sé einhvers konar risavaxið ponzi  scheme eða pýramídaviðskipti sem byggja á blöffi og að þessu hafi staðið þrjátíu karlar og þrjár konur. Fólk sem flest er að ég best veit ekki einu sinni búsett hérna á Íslandi lengur.  

Það var í vikunni í fréttum að Lífeyrissjóður Verslunarmanna vildi kaupa Landsvirkjun. Það er ekkert að því að íslenskir lífeyrissjóðir fjárfesti í arðvænlegum fyrirtækjum á Íslandi og láni fé til framkvæmda sem afar líklegt er að séu mjög ábatasamar þegar til langs tíma er litið. 

En síðan hvenær var ríkisfyrirtækið Landvirkjun til sölu?
Eða er Lífeyrirsjóður Verslunarmanna í sömu sporum og þeir hrægammar sem núna voma yfir íslensku atvinnulífi?

Það er verulega mikið að því að Lífeyrissjóður Verslunarmanna eða einhver annar fjárfestingarsjóður  hvort sem hann er erlendur eða innlendur sölsi undir sig orkuauðlindir íslensku þjóðarinnar. Lífeyrissjóður Verslunarmanna er raunar svo undarlega rekinn að ekki einu sinni stjórnarmenn VR fá   upplýsingar

Það er raunar áhugavert að rifja upp og fá yfirlit yfir fjárfestingu lífeyrissjóða í álverum á Íslandi,sjá þessa grein frá júní 2001.

Lífeyrissjóður Verslunarmanna má mín vegna byggja hátæknieinkaspítala sem er í eigu lífeyrissjóðsins eða kaupa Orkuhúsið af læknunum sem reka þar einkaskurðstofur með gengistryggðum lánum.  Það færir ekki auðlindir Íslendinga til einkafjárfestingasjóðs og það býr til atvinnu fyrir heilbrigðisstarfsfólk á Íslandi og ef það er ekki grundvöllur fyrir slíka þjónustu meðal landsmanna þá má alveg mín vegna fara út í lækningatúrisma og samninga við heilbrigðisyfirvöld á hinum Norðurlöndunum. Það er í raun heillandi að hingað komi fólk til að fá meina sinna bót.  

Það bendir allt til þess að við þurfum að standa vörð um íslenskar orkuauðlindir næstu ár til að hindra að veruleg mistök verði gerð, örlagarík mistök eins og gerð voru við kvótakerfið og einkavæðingu bankanna, mistök sem eru ekki mistök frá sjónarhóli þeirra sem fengu gjafakvótann, mistök sem eru ekki mistök fjá sjónarhóli þeirra sem fengu peningagerðarvélar samfélagsins gefins heldur mistök sem eru mistök og raunar voðaverk gagnvart íslenskum almenningi.

Það má vel gagnrýna orkufyrirtæki í opinberri eigu. Og það er vissulega margt að því hvernig orkumál hafa verið rekin á Íslandi undanfarin ár. Ketill á orkublogginu gerir grein fyrir því m.a. í þessu bloggi Orkustefnan

Það hagkerfi sem við höfum búið við og sem hrundi  kollsteypist yfir okkur einkennist af því að gróðinn var einkavæddur og fluttur í slumpum út úr skattaradar Ríkissjóðs Íslands en tapið er og verður þjóðnýtt og leggst yfir almenning á Íslandi eins og mara. Það er ekki einu sinni svo að okkur sé boðið upp á að semja um skuldir gjaldþrota ríkissjóðs heldur höfum við stjórnvöld sem semja upp á gálgafrest þannig að við getum á hverjum degi horf fram nýjan dag og reiknað út hvað vaxtaklukka Icesave hefur tifað mikið um nóttina og aukið við þá möru sem þegar hvíldi á okkur.

Ef einhver minnist á einhvers konar þjóðnýtingu og þjóðareign á öðru en tapi þá liggur við að ýtt sé á neyðarhnappa til að kalla strax  á hryðjuverkalöggu. Ef einhver mótmælir því að yfirráðin yfir orkulindum Íslendinga séu seld til erlendra gullgrafara eins og gerðist í HS Orku dæminu þá stendur ekki á svörum að vitna í að svona verði þetta að vera samkvæmt íslenskum lögum og íslensku lögin verði að vera svona af því þau séu bara sniðin eftir evrópulögum og Íslendingar verði að taka þau upp. Þessi röksemd er borin á borð fyrir okkur á sama tíma og bresk stjórnvöld beita hryðjuverkalögum á Íslendinga til að tryggja hagsmuni þeirra  fjármagnseigenda sem áttu fé í bönkum þar í landi.

Ber okkur að bugta okkur undir hryðjuverkalögum Breta en sitja aðgerðarlaus hjá á meðan íslenskur almenningur er rændur  auðlindum sínum og yfirráðum yfir íslensku landi?  

Okkur er gert að trúa því að þessi evrópíslensku  lög séu  til að auka samkeppni í orkugeiranum en hverjum manni sem sjá vill það ljóst að þar  verður alltaf fákeppni og veruleg hætta á einokun og hringamyndun í orkugeiranum  og raunar er sterkasta tryggingin fyrir að svo verði ekki þ.e. að einokun verði með tímanum  þannig að orkunotandinn (álver) eigi líka orkuverin (auðvitað í gegnum spagettinet aflandsskúffufyrirtækja til að leyna eignarhaldinu)  að þau séu í opinberri eigu, þau séu í eigu aðila sem starfa á svæðinu og búa þar og nýta auðlindina á skynsamlegan hátt og dreifa arðseminni af iðjunni út um samfélagið.

Arður af auðlind dreifist ekki út um samfélagið ef íslensk orkufyrirtæki komast úr opinberri eigu. Þannig var það ekki með fiskveiðikvótann.  Þorskastríðin virðast hafa verið háð til að tryggja hagsmuni útgerðarmanna, það var ekki verið að tryggja réttindi og yfirráð almennings á Íslandi yfir fiskveiðiauðlindinni þrátt fyrir  skrúðmælgi í íslenskum lögum.

Það er líka skrúðmælgi í lögum núna og fólkið sem notar svona rök: "það er ekkert verið að selja auðlindina, ekkert verið að selja landið, bara einkaleyfi til orkuframkvæmda á ákveðnu svæði" er að blekkja bæði sjálfa sig og aðra Íslendinga. Það er verið að selja landið og yfirráð yfir landinu og svíkja íslenska alþýðu með svona samningum.

Það er núna verið að reyna að svíkja fólk og blekkja á sama hátt og gert var með einkavæðingu bankanna og á sama hátt og gert var með útgerðarmannakvótakerfinu. Það er verið að færa verðmæti og ákvörðunarvald yfir fyrirtækjum sem langskynsamlegast er að sé í samfélagseigu til aðila sem keppast við að ná í peningalegan 1000% gróða (já þú last rétt, eitt þúsund prósent gróða

Rétturinn til að veiða fisk á Íslandsmiðum var gefinn útgerðarmönnum, þeir seldu hann fram og til baka og vissulega hafði það hagræði fyrir fiskiðnaðinn í för með sér en það lagði nokkur sjávarþorf í rúst. Og í heimi þar sem peningar og fjármagn renna hömlulaust eins og Skeiðarárhlaup á milli landa þá getur vel verið núna að megnið af kvótanum hafi í hlaupinu mikla fyrir ári síðan borist langt út fyrir íslenska landhelgi og sé núna eign einhverra gullgrafara og vogunarsjóða. Það er raunar ekkert annað í stöðunni eins og er fyrir íslenskan almenning og það er að taka þennan kvóta til baka eða skattleggja hann eins og leigutekjur af auðlindinni en gera það ekki allt í einu heldur smán saman og í sem mestri sátt við þá sem stunda útgerð og fiskveiðar og fiskvinnslu hér á landi.

Það er hætta á að á næstu árum og kannski jafnvel fyrr en okkur grunar og okkur að óvörum verði sama voðaverkið unnið varðandi íslenskar orkuauðlindir og var gert í fyrsta lagi með kvótakerfinu og í öðru lagi með einkavæðingu bankanna. 

Það má kannski rifja upp núna að Helgi Hjörvar sem einmitt í dag var kosinn formaður Norðurlandaráðs skrifaði greinar í blöð rétt fyrir Hrunið  þar sem hann vildi selja virkjanir og búa til eitthvað sem hann kallaði "Sjóð handa komandi kynslóðum".

 Sjá hérna grein og blogg mitt um hugmyndir Helga Hjörvars

Sóknarfæri að selja virkjanir - mbl.is

Að losa peninga - Raufarhafnarstemming hjá Helga Hjörvar - salvor ...

 Jakóbína ásakar Helga Hjörvar um mútur og hefur skrifað bréf til Norðurlandaráðs. Henni finnst 900 þúsund framlag í kosningasjóð frá Baugi Group til Helga vera á sama plani og bleyjurnar og tobleronið hjá Monu Salin. Sjá bloggin  Vita Norðurlöndin um múturnar?

Þó ég viti vel að það má kaupa fullt af bleyjum fyrir 900 þúsund þá held ég ekki að framlag í kosningasjóð sé mútur. En Helgi Hjörvar gekk erinda annarra en íslensks almennings þegar hann skrifaði þessar greinar.

Ég skrifaði eftirfarandi athugasemd við blogg Jakóbínu:

Ég las aftur yfir það sem ég bloggaði um þessar hugmyndir Helga, hugmyndir sem hann setti fram einmitt þegar allt stefndi í hrun. Helgi sagði  þá að sala á Kárahnjúkavirkjun yrði  "hvati fyrir frekari framrás í orkuiðnaði og útrás með tilkomu nýrra fjárfesta" 

Vá hvað ég er fegin að það var ekki þjösnast við að selja Kárahnjúkavirkjun til þessara fjárfesta rétt fyrir Hrunið eins og Helgi Hjörvar vildi. Þeir hefðu borgað á sama hátt og þeir borguðu allt sem þeir keyptu - með kúluláni í eigin banka. Mikið væri það skelfileg staða ef við hefðum flýtt okkur að fara að ráðum Helga. Þetta kallaði Helgi á þessum tíma "Sjóður handa komandi kynslóðum". Við höfum nefnilega í augnablikinu alveg nóg af sjóðum handa komandi kynslóðum. Icesave er þannig sjóður. Hann er bara mínus sjóður handa komandi kynslóðum. Miklir eru galdrar þeirra Debets og Kredits.

 Ragnar Önundarson í Silfri Egils

Leggur til að lífeyrissjóðirnir kaupi Landsvirkjun - Frétt - AMX

 

Laust fé Landsvirkjunar 40 milljarðar