Vinir Íslands eða úlfar í sauðagæru?

Sá er sæll sem býr við barnalán. Eða það hélt ég þangað til fréttirnar birtust í vikunni um barnalánin. Upp komst að íslenski bankinn Glitnir sem núna heitir  Íslandsbanki hjálpaði nokkrum foreldrum  að reyra veðbönd utan um börnin sín. Sjaldan hefur siðleysið í íslensku fjármálakerfi og þeir þrælafjötrar sem það lagði yfir íslenska þjóð opinberast okkur betur.

En það er eins og ekkert hafi breyst eftir Hrunið, ennþá ganga  kúlulánþegar  og sjóðasukkarar  um garða á Alþingi og  sýsla í bönkum og ráðskast með fjármálalega framtíð Íslands. Það er sams konar rekstur í Glitni núna og var fyrir hrun og það stendur á heimasíðu bankans að 95% af bankanum fari í eigu kröfuhafa.  Gert er ráð fyrir að aðrir bankar fari sömu leið og Íslandsbanki (áður Glitnir) og verði í eigu kröfuhafa.   Aðstæður eru þannig í íslensku samfélagi að kröfur bankanna eru auðlegð Íslands, þar eru kröfur í atvinnufyrirtækin, fasteignirnar, jarðirnar og landið og miðin og kvótann og orkuna. Hverjar ætli séu skuldakröfur á sum útgerðarfyrirtæki í samfélagi þar sem sagt er að einstök kúabú skuldi núna 400 milljónir?

Hverjir eru þessir kröfuhafar bankanna? Það er mjög óljóst og hugsanlega er vísvitandi málum  hagað þannig að þetta sé óljóst, það getur verið að einhverjir hafi hag af því að leyna aðkomu sinni.  Hugsanlega voru einhverjir að kaupa hægt og hljótt kröfur á íslenska banka á þeim tímum sem þær kröfur voru seldar á 5 % af nafnverði eins og mun hafa verið um tíma. Hverjir keyptu þá kröfurnar? Hvað vakti fyrir þeim?

Það er sagt í fréttum að það hafi verið erlendir vogunarsjóðir sem aðeins hafi verið að taka áhættu og veðjað á að gangverðið hækki og sem ekki hafa neinn áhuga á Íslandi. Það getur vel verið að það hafi í einhverju tilviki verið þannig. En það er engin ástæða til að ætla annað en fjárfestar með langtímasjónarmið hafi gripið tækifærið og komist yfir kröfur. Þannig virkar kerfi hamfarakapítalismans.

Hér  á og við Ísland eru miklar orkuauðlindir á landi og í hafi, ekki eingöngu fiskiauðlindin heldur líka yfiráðaréttur og aðgangur að svæðum sem líklegt er að auðlindaleit heimsins beinist að á næstu áratugum. Það er líka þannig þó að landfræðileg staða Íslands á Norðurslóðum virðist hvorki mikilvægt í stjórnmálaumhverfi dagsins í dag né í valdatafli stórvelda eins og sást á því þegar Bandaríkjamenn lokuðu hér herstöð sinni  þá bendir allt til þess að það muni breytast.  Ástæðan er bæði tengd  siglingarleiðum sem opnast og baráttu um orkuauðæfi Norðurslóða. 

Það er afar ólíklegt að stórir aðilar eins og norski olíusjóðurinn, kínversk stjórnvöld, rússnesk olíufyrirtæki eða kanadísk stjórnvöld hafi keypt beint kröfur á íslenska banka. En það getur vel verið að aðilar sem klárlega eiga hagsmuni að gæta  hvað varðar auðlindir á Norðurslóðum  hafi ýmsa milligöngumenn eða skúffufyrirtæki til að tryggja yfirráð sín á ákveðnum svæðum og tryggja valdastóla sína  við ýmis samningaborð og og hugsi þá langt fram í tímann.

Þeir sem núna eru að eignast íslensku bankana og þeir sem hingað koma með fjárfestingarfé til að  sölsa undir sig íslenskar auðlindir er í fjölmiðlum í dag oft lýst sem  sérstökum  velgjörðarmönnum  Íslendinga sem hingað reki erlent fé á beit til hagsbóta fyrir atvinnulíf og framþróun á Íslandi.

En við ættum að læra á reynslunni. Við ættum að læra hvernig fór fyrir drykkjufénu sem hingað rann  úr rússneskum bjórverksmiðjum eða því innlenda fé sem mergsogið var  innan úr nokkrum samvinnufélögum og sett í spilavél nokkurra ófyrirleitinna fjárglæframanna.

Stórir og voldugir aðilar hafa margar leiðir til að hafa áhrif á almenningsálitið. Það kostaði og kostar lítið fé að kaupa upp íslensku pressuna og breyta henni í vettvang til að dásama einstaka aðila og einstök fyrirtæki. Og það var hægt að kaupa liðveislu stjórnmálamanna og stjórnmálaflokka fyrir smáaura. Við sáum það á útrásartímanum og þá var eignarhald fjölmiðla og fjölmiðlaumfjöllun um eigendur og ævintýri þeirra einn hlægilegur skrípaleikur. Sá skrípaleikur er reyndar ennþá í gangi en við erum hætt að hlæja.  Fjölmiðlun á Íslandi og krufning á veruleikanum og söguritun fjölmiðla á Íslandi fyrir og eftir Hrunið er orðinn djúpur harmleikur.  

Við  erum mjörg hver hrekklaus og grandalaus gagnvart umheiminum, ekki síst gagnvart fólki sem er líkt okkur sjálfum eins og aðrir Norðurlandabúar. Við erum öll sammála um að á Íslandi viljum við norrænt velferðarsamfélag, ekki samfélag þar sem fáir eru ríkir og margir bláfátækir og við teljum að norrænn stuðningur í stjórnmálum og fjármálum tryggi okkur slíkt samfélag. Það héldu líka Eystrasaltsþjóðirnar og þeirra stóra fyrirmynd voru Norðurlöndin. Núna hefur kerfi þeirra brostið eins og kerfi okkar Íslendinga og við ættum að horfa lengi og nákvæmlega á hvaða hlut sænskir bankar áttu og eiga í risi og hruni Lettlands og horfa á hvernig eða hvort nálægð og snertiflötur  við sænskt velferðarsamfélag í formi kapítalískra fjármagnsflutninga hefur tryggt Lettum það sem þeir þrá, hið norræna velferðarsamfélag.

Núna upp á síðkastið hefur nokkrum sinnum birst jákvæð umræða um norska fjárfesta sem hafa áhuga á að fjárfesta á Íslandi. Þessir fjárfestar ætla að fjárfesta fyrir 20 milljarða. 

Við Framsóknarmenn erum ennþá hrekklausari en aðrir Íslendingar, sennilega út af því að við horfum meira inn á við, meira til íslenskrar sveitamenningar og ætlum engum illt. Við höldum að allir séu Samvinnumenn í hjarta sínu og skilji eins og við að samvinna er farsælli en samkeppni.

Samherji minn Hallur Magnússon er afar ánægður með áhuga norskra fjárfesta á Íslandi og segir í bloggi  að fjárfestirinn Endre Røsjø sé aufúsugestur á Íslandi

Hallur útskýrir líka í athugasemdadálki Andra  Norsk einkavinavæðing á Íslandi? hvernig aðkoma norskra fjárfesta er með  aðstoð seðlabankastjóra:

Held ég sé ekki að brjóta trúnað þegar ég upplýsi að Endre Røsjø og Ingjald Ørbeck Sørheim hófu að ræða við lykilmenn í viðskiptalífinu í vor - og hafa verið að vinna að því að fá norska fjárfesta með sér til að byggja upp íslenskt efnahagslíf.

Ástæðan fyrir því er fyrst og fremst að þessum mönnum þótti illa farið með Ísland og töldu sig geta aðstoðað okkur.

Það er að sjálfsögðu eðlilegt að fyrst Svein-Harald vill aðstoða þá - og okkur Íslendinga - með því að koma á fundum við lykilmenn í lífeyrissjóðum og annars staðar - að hann geri það!

 Ég er ekki eins hrekklaus og Hallur, ég held að það vaki ekki fyrir norskum fjárfestum að þeim hafi þótt illa farið með Ísland og þeir hafi talið sig geta aðstoðað okkur. Þannig vinna nefnilega  ekki þeir sem hafa gengið í þjónustu hamfarakapitalismans. Núna er Ísland fjárfestingartækifæri  en undir niðri krauma líka aðrir hagsmunir, hagsmunir sem varða vígstöðu á Norðurslóðum.

Í fjölmiðlum og opinberri umræðu er jákvæð umfjöllun um fjármagn frá lífeyrissjóðum og fjármagn frá norrænum fjárfestum. Vissulega tökum við undir þetta. Eru lífeyrirsjóðirnir ekki gullegg okkar, samansafnaður sparnaður kynslóða, eru Norðmenn ekki vinaþjóð okkar sem eðlilegt er að við leitum skjóls hjá á stund neyðarinnar? Og er ekki sjálfur Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn og Alþjóðabankinn stofnanir til að hjálpa ríkjum heimsins? 

Veruleikinn er bitur. Við höfum mörg hver lært að Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn er ekki endilega að gæta hagsmuna almennings á Íslandi, hann er gæta þess kerfis sem hrundi yfir okkur og hagsmuna þeirra sem höfðu töglin og haglirnar í því kerfi, hann er að gæta hagsmuna fjármagnseigenda. 

En við höfum ekki ennþá lært að við þurfum líka að vera tortryggin á lífeyrissjóði og grandskoða hlutverk þeirra og gerðir og hvers konar spilarar þeir eru í heimi kasínókapítalismans og hvernig þeir einnig slá skjaldborg ekki utan um heimili og einstaklinga heldur utan um heimi sem þjónar fjármagnseigendum.

Og við þurfum líka að læra að treysta ekki um of norrænum mönnum sem hingað koma með fullar hendur fjár.  Ef norska ríkisstjórnin eða ríkisstjórnir Norðurlanda vildu aðstoða okkur opinberlega þá getum við treyst því. En hvers vegna ættum við að treysta norskum fjárfestum sem hingað leita og halda að þeir hafi göfug markmið með aðkomu sinni?

Það er alla vega áhugavert fyrir Íslendinga að fylgjast með máli  Endre Røsjø sem núna er í norskum fjölmiðlum. það er áhugavert að skoða hvernig þessi mál virðast tengjast olíulindum víða um heim og stjórnmálaítökum.

Ég tók nokkra kúrsa í háskólanum á sínum tíma í norsku svo mér finnst gaman að halda þeirri kunnáttu við og lesa öðru hverju greinar í norskum netmiðlum. Því ætla ég að fylgjast með þessum flóknu málum í Noregi og reyna að glöggva mig á þessu máli.  Ég held ekki að þetta tengist eitthvað fjárfestingaráhuga á Íslandi en það er mikilvægt fyrir Íslendinga að átta sig á því að erlendir fjárfestar eru ekki hjálparstofnanir og það er eins mikill munur á hjálparstofnun og fjárfestingarhóp með dulda langtímahagsmuni eins og á lambi og úlfi.

 Málið í Noregi

Hafin er rannsókn á máli tengdu DNO "Saken gjelder salget av 43,9 millioner DNO-aksjer som blant annet har involvert kurdiske delstatsmyndigheter i Irak."  Það er hver á þennan olíuhlut sem er mál málanna og kúrdnesku sjálfstjórnarsvæðin KRG og orkumálaráðherra þeirra  Dr. Ashti A. Hawrami tengjast málinu.

Þessi sala sem var einmitt í miðju fjármálahruninu í október í fyrra þykir mjög undarleg svo ekki sé meira sagt og ekki síður hvert verðið á hlut var og allt er á huldu hver keypti. Þetta minnir nú reyndar dálítið á sömu viðskiptahætti og við höfum séð að íslenskir bankar stunduðu á þessum tíma, það var verið að poppa upp verð til að hindra algjört verðhrun. Í fréttum segir:

"DNO fikk 4 kroner per aksje for posten på over 43,9 millioner aksjer, og dermed 175,5 millioner kroner samlet. Sluttkursen fredag 10. oktober 2008 var på 2,96 kroner, og aksjen hadde falt sammen med børsen i dagene før. "

Kúrdnesku sjálfstjórnarsvæðin hafa sett eigin rannsóknarnefnd í málið og forsætisráðherra þeirra Nechirvan Barzani

Þetta tengist olíufyrirtækinu DNO. Endre Røsjø mun hafa verið milligöngumaður milli DNO og bandaríska fjárfestirins Peter W. Galbraith sem var sendiherra fyrir Clinton stjórnina og tengist bandarískum utanríkismálum.  Það var fyrirtæki sem kallað er Pinemont Securities sem stýrt var af  Endre Røsjø og sagt er að hafi sent 125.000 bresk pund til Galbraith í nóvember 2004 einmitt um svipað leyti og DNO samdi við  kúrdnesk stjórnvöld. Á sama tíma hafi fé farið frá DNO til Pinemont.

Maður að nafni Shaher Abdulhak og Peter W. Galbraith áttu í mörg ár leynilegan hlut 5%  í Tawke sem mér skilst að sé olíufélag í Kúrdistan. Sjálfstjórnarsvæðin í Kúrdistan (KRG) munu tengjast þessu. Núna er Shaher Abdulhak og eitthvað félag Porcupine (í eigu Peter W. Galbraith)  í mál við DNO.

Ég átta mig ekki alveg á þessu en þetta tengist sjálfstjórnarsvæðum Kúrda (KRG) og umfjöllun í norsku pressunni um sölu á hlut í olíufyrirtækinu en  KRG mun hafa brugðist illa við því og lokað á DNO um tíma.

DNO har kommet i kraftig søkelys de siste ukene, og selskapets produksjon i Nord-Irak ble stanset etter at det oppsto en kraftig disputt i forbindelse med et aksjesalg.

De kurdiske selvstyremyndighetene (KRG) truet med å kaste DNO ut av Nord-Irak og kansellere produksjonsdelingsavtalen de har med det norske oljeselskapet. I inntil seks uker var DNO suspendert fra oljekontrakten, og ville ikke få noen inntekter fra området i denne perioden.

Bakgrunnen for reaksjonen fra de kurdiske selvstyremyndighetene er store medieoppslag i Norge om eierforholdet til en aksjepost som DNO selv solgte for et snaut år siden. Her har Oslo Børs lagt press på DNO, noe som har medført at DNO-partner KRG, og ministeren for naturressurser Dr. Ashti A. Hawrami har blitt dratt inn i saken.

I september ila Børsklagenemnden DNO International et ovetredelsegebyr på en snau million kroner fordi de mener selskapet brøt opplysningsplikten. I forbindelse med dette ble det offentliggjort korrespondanse i forbindelse med aksjetransaksjonen.

Krangelen og mediespekulasjonene i kjølvannet av dette mislikte KRG sterkt, og krevde at oljeselskapet ryddet opp og gjenreiser den skade som de mente var påført omdømmet.

 

Finanstopp inn i DNO-saken

Profilert diplomat bak milliardsøksmålet

Abdulhak krever milliarder av DNO

Økokrim avviser DNOs kritikk

Mér skilst að þetta snúist um að sala á hlutum DNO hafi átt að vera upplýsingaskyld og aðkoma kúrdnesku KRG sjálfstjórnarsvæðana að sölunni sé umdeild. Þetta snýst líka um meint innherjaviðskipti. Sjá hérna:

Den kurdiske statsministeren mener videre at det var en uryddig mediakampanje i Norge, knyttet til omtalen av transaksjonen i slutten av september i fjor. De kurdiske myndighetene var mellommann, da DNO raskt trengte penger for å kunne drive videre i Nord-Irak. Finanskrisen gjorde pengeproblemene akutte for det norske oljeselskapet.

Saken ble først omtalt i Dagens Næringsliv i høst, og deretter redegjort for av Oslo Børs. Dagens Næringsliv skrev at DNO har forsøkt å holde den nordirakiske oljeministerens rolle hemmelig i nesten ett år, etter at transaksjonen ble gjennomført den 28. september 2008. Dr. Ashti A. Hawrami hade en svært sentral rolle for DNO og selskapets virksomhet i Nord-Irak.

I en melding fra Oslo Børs ble det reagert hardt mot DNO etter brudd på flere av reglene. Det resulterte i en saftig bot på 2,4 millioner kroner for oljeselskapet.

Det var i forbindelse med at DNO solgte 43,87 millioner egne aksjer høsten 2008 at Oslo Børs reagerte. De mener at salget var informasjonspliktig siden kjøperen av en post på 4,8 prosent av aksjene i DNO og omstendighetene hadde betydning for vurderingen av selskapets prosjekter. Det ble også ansett som innsideopplysninger.

 

MP skoðar málefni Røsjøs

Fé án hirðis, góði hirðirinn og þeir sem hirða allt af okkur

Það er áhugavert að skoða orðræðuna um uppbyggingu atvinnulífs á Íslandi. 

Erlent fjármagn er persónugert og sýnt eins og vinalegar lambær á beit  sem skoppa til og frá og koma  ekki nema hér sé öruggt skjól og grasið sé grænt og kröftugt. Það má lesa út  úr umræðunni að það sé stjórnvalda að tryggja þetta öryggi og skjól fjármagnsins.

Viðskiptaráðherra er spurður af fjölmiðlum um hvort erlent fjármagn vilji leita hingað í bráð. Hann segist  þá  þekkja til erlendra fyrirtækja í fjármálageiranum sem hafi áhuga á fjárfestingum hér á landi núna þegar góði hirðirinn IMF hefur lánað okkur.

Þessi sýn á  fjármagn sem  vinalegar skepnur sem vaxa og dafna þar þar sem ávöxtunin er mest og þar sem eftirlit með fjármagni er minnst og minnstar hömlur á flæði peningar er ekki sama og é sé. 

Það er sjúkt hagkerfi sem við búum við, ekki bara á Íslandi. Peningar  lifa eigin lífi í sérstökum sýndarheimi bóluhagkerfis. Bólurnar voru stærri og fleiri á Íslandi en annars staðar miðað við stærð samfélagsins og sprungu með miklum hvelli  og kannski skipti þar mestu  máli að Ísland hafði ekki aðgang að þeirri vél sem framleiðir mestu froðuna núna en það eru peningaprentunarvélar USA og Bretlands. Það kerfi er í vellandi froðu núna og hegðar sér eins og peningar hafi eigið líf.

Það er sjúkt hagkerfi þar sem skiptimyntin er farin að lifa sjálfstæðu lífi og litið á hana sem verðmæti í sjálfu  í stað þess að skoða hana eins og hún raunverulega  á að vera, skoða hana sem skiptimynt til að liðka til fyrir flæði á vörum og þjónustu og sem mælikvarði á verðmæti. Og sem sem tæki til að auðvelda okkur að byggja upp forða til að mæta áföllum.  

Á Íslandi í dag eru öll kerfi sem gera peninga nytsamlega núna  skökk og skæld og peningar hafa engan tilgang sem mælikvarði. Þau lán sem núna bjóðast eru með fáránlega háum vöxtum, langtum hærri en umheimurinn lánar og langtum  hærri en staðnað hrunsamfélag getur borið. Það eru þannig aðstæður í heiminum í dag að vextir af lánum ættu ekki að vera við núllmarkið eða hugsanlega neikvæðir. En á Íslandi er fólk flækt í viðjum himinhárra vaxta sem fylgja engum takti í lífi fólks heldur ráðast  af einhverju ófyrirsjáanlegu eins og gengissveiflum. Einmitt við þessar aðstæður lækkar söluverð raunverulegra eigna og tæki og vélar og hús og aðstaða er falboðin á Íslandi á brunaútsölu, á verði sem er langt undir kostnaðarverði. Það er góssentími fyrir þá sem koma með fé erlendis frá að fjárfesta í slíku samfélagi og að notfæra sér þetta mikla misgengi sem núna er milli fjármagns og raunverulegra verðmæta.

Íslenska loftbóluhagkerfið var kerfi þar sem einstaklingar slógu eign sinni á það sem samfélagið átti, slógu eign sinni á samansafnaða auðlegð samfélags, slógu eign sinni á það sem hefði átt að vera trygging þegar illa áraði, verðmæti sem voru ekki froða, verðmæti  sem  bjuggu ekki til gerviarð í ársreikningum bólufyrirtæka í bólu og kúlulánakerfi heldur verðmæti sem voru raunverulega til eins og landið og vatnið og loftið og sjórinn. Þeir sem stálu þessum verðmætum af samfélaginu bjuggu til sérstakt réttlætingarkerfi fyrir stuldinn og kölluðu þetta fé án hirðis og bjuggu til úr sjálfum sér hinn biblíulega góða hirðið.

En við vitum vel núna að þeir voru engir góðir hirðar eins og  í biblíudæmisögum. Þeir voru ágörn  fífl á feigðarflani með fjöregg heilar þjóð.  Við vitum líka IMF sem núna liðkar til  með lánum fyrir aðkomu erlendra fjárfesta er ekki góði hirðirinn nema fyrir fjármagnseigendur, það höfum við Íslendingar freklega séð þegar IMF var í hlutverki eins konar handrukkara fyrir meintar Icesave skuldir Íslendinga. Skuldir sem við neitum að bera ábyrgð á, lán frá Bretum og Hollendingum sem við vildum ekki taka. 

Við skulum hafa það í huga að það  erlenda fé sem hingað er rekið á beit  á íslenska afrétti er ekki íslensk bændaeign. 

 

 

Erlendir bankar með áhuga á Íslandi

Lífeyrissjóður verslunarmanna vill kaupa Landsvirkjun, er hún til sölu?

Ragnar Önundarson hjá Lífeyrirsjóði Verslunarmanna stingur upp á að lífeyrissjóðir kaupi Landsvirkjun. Röksemdin er að hér sé arðvænleg fjárfesting og svo að mér skilst að það þurfi að bjarga Landsvirkjun á einhvern hátt úr klóm erlendra kröfuhafa sem gætu gengið að Landsvirkjun vegna Icesave skuldbindinga. Ég skil nú reyndar ekki alveg þessa röksemd, felur hún í sér að Ragnar telji Ríkissjóð afar líklegan til að fara í greiðsluþrot og að kröfuhafar hirði eignir þrotabússins og það sé því best að koma eignunum undan sem fyrst? Vissulega stunda fyrirtæki í einkaeign alls konar undanskot eigna og kennitöluflakk þegar þau ráða ekki við skuldbindingar sínar en ég held ekki að það sama gildi um ríkissjóði. 

Það má gjarnan selja sumar eigur ríkissjóðs en það gildir ekki sama um Landsvirkjun. Það  gildir ekki heldur það sama um íslensk fiskimið.  Það má ekki selja íslenska fossa og það má ekki selja íslensk fjöll. Landsvirkjun er fyrirtækið sem fékk umráðarétt og nýtingarétt yfir stórum hluta af íslenska hálendinu og greiddi ekkert fyrir það. Einfaldlega vegna þess að þetta er fyrirtæki í þjóðareign, fyrirtæki sem nýtir auðlindir Íslands og er í eigu og undir yfirráðum íslensku þjóðarinnar. 

Það er allt í lagi að einkafyrirtæki virki bæjarlæki á Íslandi en það er verulega mikið að því að einkafyrirtæki í eigu fjárfestingasjóða ráðskist með fjöregg íslensku þjóðarinnar og komist yfir þau í ástandi sjokkkapítalisma eins og núna ríkir á Íslandi.  Það versta sem getur gerst í þeirri stöðu sem við erum í núna er að hér rísi upp nýlenda og hjálenda, ekki stýrt frá Breska heimsveldinu eða öðrum nýlenduveldum sem nú hafa hnigið í valinn heldur stýrt af heimsveldi kasínókapitalista sem staðsetja sig á aflandseyjum og tappa verðmætum af samfélögum eins og afætur. En það er ekkert betra þá að fjárfestirinn heiti lífeyrissjóður Verslunarmanna í dag, það er opnun og bein hrösunarbraut í  viðvarandi ástand spilaborgarskrípahagkerfis.

Við lifum á tímum stórra talna. Svo stórra að við skiljum þær ekki. Við skiljum heldur ekki að einn daginn var allt í lukkunnar velstandi, staða ríkisstjóðs sterk og engar skuldir eins og forsætisráðherrann þáverandi sagði í nýársávarpi árið 2008. Svo á svipstundu þá snerist allt á hvolf og við allt í einu sögð farin að skulda óhemju mikla peninga. Við vitum ekkert í hvað þessir peningar sem einkavæddir íslenskir bankar fengu frá fólki erlendis fóru, ekki annað en það að við höfum aldrei séð þessa peninga og könnumst ekkert við að þeir hafi borist til Íslands eða verið notaðir hér. Okkur skilst að þetta sé einhvers konar risavaxið ponzi  scheme eða pýramídaviðskipti sem byggja á blöffi og að þessu hafi staðið þrjátíu karlar og þrjár konur. Fólk sem flest er að ég best veit ekki einu sinni búsett hérna á Íslandi lengur.  

Það var í vikunni í fréttum að Lífeyrissjóður Verslunarmanna vildi kaupa Landsvirkjun. Það er ekkert að því að íslenskir lífeyrissjóðir fjárfesti í arðvænlegum fyrirtækjum á Íslandi og láni fé til framkvæmda sem afar líklegt er að séu mjög ábatasamar þegar til langs tíma er litið. 

En síðan hvenær var ríkisfyrirtækið Landvirkjun til sölu?
Eða er Lífeyrirsjóður Verslunarmanna í sömu sporum og þeir hrægammar sem núna voma yfir íslensku atvinnulífi?

Það er verulega mikið að því að Lífeyrissjóður Verslunarmanna eða einhver annar fjárfestingarsjóður  hvort sem hann er erlendur eða innlendur sölsi undir sig orkuauðlindir íslensku þjóðarinnar. Lífeyrissjóður Verslunarmanna er raunar svo undarlega rekinn að ekki einu sinni stjórnarmenn VR fá   upplýsingar

Það er raunar áhugavert að rifja upp og fá yfirlit yfir fjárfestingu lífeyrissjóða í álverum á Íslandi,sjá þessa grein frá júní 2001.

Lífeyrissjóður Verslunarmanna má mín vegna byggja hátæknieinkaspítala sem er í eigu lífeyrissjóðsins eða kaupa Orkuhúsið af læknunum sem reka þar einkaskurðstofur með gengistryggðum lánum.  Það færir ekki auðlindir Íslendinga til einkafjárfestingasjóðs og það býr til atvinnu fyrir heilbrigðisstarfsfólk á Íslandi og ef það er ekki grundvöllur fyrir slíka þjónustu meðal landsmanna þá má alveg mín vegna fara út í lækningatúrisma og samninga við heilbrigðisyfirvöld á hinum Norðurlöndunum. Það er í raun heillandi að hingað komi fólk til að fá meina sinna bót.  

Það bendir allt til þess að við þurfum að standa vörð um íslenskar orkuauðlindir næstu ár til að hindra að veruleg mistök verði gerð, örlagarík mistök eins og gerð voru við kvótakerfið og einkavæðingu bankanna, mistök sem eru ekki mistök frá sjónarhóli þeirra sem fengu gjafakvótann, mistök sem eru ekki mistök fjá sjónarhóli þeirra sem fengu peningagerðarvélar samfélagsins gefins heldur mistök sem eru mistök og raunar voðaverk gagnvart íslenskum almenningi.

Það má vel gagnrýna orkufyrirtæki í opinberri eigu. Og það er vissulega margt að því hvernig orkumál hafa verið rekin á Íslandi undanfarin ár. Ketill á orkublogginu gerir grein fyrir því m.a. í þessu bloggi Orkustefnan

Það hagkerfi sem við höfum búið við og sem hrundi  kollsteypist yfir okkur einkennist af því að gróðinn var einkavæddur og fluttur í slumpum út úr skattaradar Ríkissjóðs Íslands en tapið er og verður þjóðnýtt og leggst yfir almenning á Íslandi eins og mara. Það er ekki einu sinni svo að okkur sé boðið upp á að semja um skuldir gjaldþrota ríkissjóðs heldur höfum við stjórnvöld sem semja upp á gálgafrest þannig að við getum á hverjum degi horf fram nýjan dag og reiknað út hvað vaxtaklukka Icesave hefur tifað mikið um nóttina og aukið við þá möru sem þegar hvíldi á okkur.

Ef einhver minnist á einhvers konar þjóðnýtingu og þjóðareign á öðru en tapi þá liggur við að ýtt sé á neyðarhnappa til að kalla strax  á hryðjuverkalöggu. Ef einhver mótmælir því að yfirráðin yfir orkulindum Íslendinga séu seld til erlendra gullgrafara eins og gerðist í HS Orku dæminu þá stendur ekki á svörum að vitna í að svona verði þetta að vera samkvæmt íslenskum lögum og íslensku lögin verði að vera svona af því þau séu bara sniðin eftir evrópulögum og Íslendingar verði að taka þau upp. Þessi röksemd er borin á borð fyrir okkur á sama tíma og bresk stjórnvöld beita hryðjuverkalögum á Íslendinga til að tryggja hagsmuni þeirra  fjármagnseigenda sem áttu fé í bönkum þar í landi.

Ber okkur að bugta okkur undir hryðjuverkalögum Breta en sitja aðgerðarlaus hjá á meðan íslenskur almenningur er rændur  auðlindum sínum og yfirráðum yfir íslensku landi?  

Okkur er gert að trúa því að þessi evrópíslensku  lög séu  til að auka samkeppni í orkugeiranum en hverjum manni sem sjá vill það ljóst að þar  verður alltaf fákeppni og veruleg hætta á einokun og hringamyndun í orkugeiranum  og raunar er sterkasta tryggingin fyrir að svo verði ekki þ.e. að einokun verði með tímanum  þannig að orkunotandinn (álver) eigi líka orkuverin (auðvitað í gegnum spagettinet aflandsskúffufyrirtækja til að leyna eignarhaldinu)  að þau séu í opinberri eigu, þau séu í eigu aðila sem starfa á svæðinu og búa þar og nýta auðlindina á skynsamlegan hátt og dreifa arðseminni af iðjunni út um samfélagið.

Arður af auðlind dreifist ekki út um samfélagið ef íslensk orkufyrirtæki komast úr opinberri eigu. Þannig var það ekki með fiskveiðikvótann.  Þorskastríðin virðast hafa verið háð til að tryggja hagsmuni útgerðarmanna, það var ekki verið að tryggja réttindi og yfirráð almennings á Íslandi yfir fiskveiðiauðlindinni þrátt fyrir  skrúðmælgi í íslenskum lögum.

Það er líka skrúðmælgi í lögum núna og fólkið sem notar svona rök: "það er ekkert verið að selja auðlindina, ekkert verið að selja landið, bara einkaleyfi til orkuframkvæmda á ákveðnu svæði" er að blekkja bæði sjálfa sig og aðra Íslendinga. Það er verið að selja landið og yfirráð yfir landinu og svíkja íslenska alþýðu með svona samningum.

Það er núna verið að reyna að svíkja fólk og blekkja á sama hátt og gert var með einkavæðingu bankanna og á sama hátt og gert var með útgerðarmannakvótakerfinu. Það er verið að færa verðmæti og ákvörðunarvald yfir fyrirtækjum sem langskynsamlegast er að sé í samfélagseigu til aðila sem keppast við að ná í peningalegan 1000% gróða (já þú last rétt, eitt þúsund prósent gróða

Rétturinn til að veiða fisk á Íslandsmiðum var gefinn útgerðarmönnum, þeir seldu hann fram og til baka og vissulega hafði það hagræði fyrir fiskiðnaðinn í för með sér en það lagði nokkur sjávarþorf í rúst. Og í heimi þar sem peningar og fjármagn renna hömlulaust eins og Skeiðarárhlaup á milli landa þá getur vel verið núna að megnið af kvótanum hafi í hlaupinu mikla fyrir ári síðan borist langt út fyrir íslenska landhelgi og sé núna eign einhverra gullgrafara og vogunarsjóða. Það er raunar ekkert annað í stöðunni eins og er fyrir íslenskan almenning og það er að taka þennan kvóta til baka eða skattleggja hann eins og leigutekjur af auðlindinni en gera það ekki allt í einu heldur smán saman og í sem mestri sátt við þá sem stunda útgerð og fiskveiðar og fiskvinnslu hér á landi.

Það er hætta á að á næstu árum og kannski jafnvel fyrr en okkur grunar og okkur að óvörum verði sama voðaverkið unnið varðandi íslenskar orkuauðlindir og var gert í fyrsta lagi með kvótakerfinu og í öðru lagi með einkavæðingu bankanna. 

Það má kannski rifja upp núna að Helgi Hjörvar sem einmitt í dag var kosinn formaður Norðurlandaráðs skrifaði greinar í blöð rétt fyrir Hrunið  þar sem hann vildi selja virkjanir og búa til eitthvað sem hann kallaði "Sjóð handa komandi kynslóðum".

 Sjá hérna grein og blogg mitt um hugmyndir Helga Hjörvars

Sóknarfæri að selja virkjanir - mbl.is

Að losa peninga - Raufarhafnarstemming hjá Helga Hjörvar - salvor ...

 Jakóbína ásakar Helga Hjörvar um mútur og hefur skrifað bréf til Norðurlandaráðs. Henni finnst 900 þúsund framlag í kosningasjóð frá Baugi Group til Helga vera á sama plani og bleyjurnar og tobleronið hjá Monu Salin. Sjá bloggin  Vita Norðurlöndin um múturnar?

Þó ég viti vel að það má kaupa fullt af bleyjum fyrir 900 þúsund þá held ég ekki að framlag í kosningasjóð sé mútur. En Helgi Hjörvar gekk erinda annarra en íslensks almennings þegar hann skrifaði þessar greinar.

Ég skrifaði eftirfarandi athugasemd við blogg Jakóbínu:

Ég las aftur yfir það sem ég bloggaði um þessar hugmyndir Helga, hugmyndir sem hann setti fram einmitt þegar allt stefndi í hrun. Helgi sagði  þá að sala á Kárahnjúkavirkjun yrði  "hvati fyrir frekari framrás í orkuiðnaði og útrás með tilkomu nýrra fjárfesta" 

Vá hvað ég er fegin að það var ekki þjösnast við að selja Kárahnjúkavirkjun til þessara fjárfesta rétt fyrir Hrunið eins og Helgi Hjörvar vildi. Þeir hefðu borgað á sama hátt og þeir borguðu allt sem þeir keyptu - með kúluláni í eigin banka. Mikið væri það skelfileg staða ef við hefðum flýtt okkur að fara að ráðum Helga. Þetta kallaði Helgi á þessum tíma "Sjóður handa komandi kynslóðum". Við höfum nefnilega í augnablikinu alveg nóg af sjóðum handa komandi kynslóðum. Icesave er þannig sjóður. Hann er bara mínus sjóður handa komandi kynslóðum. Miklir eru galdrar þeirra Debets og Kredits.

 Ragnar Önundarson í Silfri Egils

Leggur til að lífeyrissjóðirnir kaupi Landsvirkjun - Frétt - AMX

 

Laust fé Landsvirkjunar 40 milljarðar

Internetið eftir fimm ár

Eitt af því sem heillar mig alltaf mikið varðandi Sovétríkin sálugu og hið miðstýrða kommúnistaríki í Kína eru fimm ára áætlanirnar. Ég veit vel að þær snerust  þegar stundir liðu fram upp í algjöra martröð og falsanir á framleiðslutölum og píningu á verksmiðjufólki til að ná markmiðum sem voru gjörsamlega ómöguleg. Ein af þessum fimm ára áætlunum var Stóra stökkið fram á við og það leiddi af sér hungursneyð og hörmungar.

En mér finnst þessi hugmynd að horfa langt fram í tímann og gera fimm ára áætlanir, að samhæfa krafta í stóru kerfi vera heillandi og eiga líka við í dag en það þarf öðruvísi áætlanir og öðruvísi sýn á framleiðslu og hagkerfi og samfélög. Við lifum á tímum sem eru einmitt andstæðan við hið miðstýrða á öllum sviðum og þegar við spáum í framtíðina og gerum  plön þá verður við að skilja og skynja  stóru línurnar og hver sú  þróun sem við getum  ekki breytt sjálf og hvað er óumflýjanlegt og hverju í framtíðinni er hægt að breyta.

Raunar held ég á tímum mikilla umbreytinga eins og við lifum á núna þá eigi hvorki einstaklingar, samfélög eða fyrirtæki að ímynda sér að þau geti breytt miklu, þau geta í mesta lagi hægt á þróuninni nú eða flýtt henni,  þetta er frekar spurning um að þjálfa með sér innsæi til að horfa fram á við og haga sínum rekstri og stöðu miðað við framtíðarspá og skipuleggja rekstur og starfshætti þannig að það sé hægt að breyta á hárréttum tíma um aðferðir og vinnslu - ekki of snemma, ekki áður en þörfin eða markaðurinn er fyrir hendi - ekki of seint, ekki fjárfesta í tækni gærdagsins til að vinna í á morgun. Þessi lífsspeki mín mun vera kölluð technological determinism þegar sagnfræðingar og félagsfræðingar eru að rýna í baksýnisspegil.

Í nýlegu erindi flutti stjórnandi Google Eric Schmidt sína sýn á hvernig Internetið yrði eftir fimm ár. Sjá hérna Google's Eric Schmidt on What the Web Will Look Like in 5 Years

þetta vídeó er lítill úrdráttur úr erindi hans, unnið í notar tubechop.com

Það sem verður til almenningsnota eftir fimm ár er reynda nú þegar í notkun af ákveðnum hópum og með því að skoða hegðun þeirra hópa þá má spá fram í tímann. Eric Schmidt mælir með að við fylgjumst með táningum, þeir eru núna að búa sig undir vinnuaðferðir og samskiptaaðferðir sem eru eins og þau nota Netið í dag. Ég held reyndar að ennþá betri hópur til að fylgjast með séu þeir sem lifa og starfa í hringiðu tækninnar, "Go with the geeks", fylgjast með þeim sem búa til efni og verkfæri núna fyrir Netheima, ekki síst þeim sem lifa og hrærast í heimi opins hugbúnaðar og opinnar miðlunar á efni. 

Það kemur reyndar ekkert á óvart í þessari framtíðarspá Google mannsins og þetta er ekki framtíðarspá fyrir Ísland í dag heldur veruleiki margra, veruleiki flestra ungmenna á Íslandi. Það eru hins vegar ekki nógu margir sem komnir eru á miðjan aldur sem átta sig á því og það er þess vegna fínt að hlusta á þennan úrdrátt úr erindi Google mannsins.  Aðgengi að Interneti er hér almennt og notkun mikil og flestir hafa aðgang að háhraðasambandi.

Það sem stendur upp úr er það sem við sem fylgjumst með Netinu vitum, það að vægi stóru miðlanna er að hverfa og það er efni sem notendur framleiða sjálfir og endurblanda sín á milli sem er það svið sem vex mest. Og það er ekki framleiðsla á texta fyrst og fremst, það er vídeóefni sem er í hröðustum uppgangi, vídeóefni sem miðlað er og búið til af jafningjum. Svo er enskan á undanhaldi sem mál Internetsins og það verður ekki íslenska sem tekur þar við heldur mandarin kínverska. Raunar held ég að það muni myndast smán saman eins konar myndmáls táknmál Internetsins með mörg hundruð táknum. Það er þegar í bullandi gerjun, nú eru t.d. tákn fyrir hluti eins og RSS. 

Ég held að þessir hnappar sem nú eru á mörgum vefsíðum "senda á facebook" séu fyrirboði um það sem koma skal þ.e. vefþjónustur sem eru samtengdar þannig að notandinn hann endurblandar efninu og sendir það áfram eftir að hafa breytt því (einfaldasta er að skrifa athugasemd með frétt og senda á facebook) og er með sinn eigin straum (mín síða á facebook er dæmi um eigin straum). Mörg vefverkfæri verða auk þess sjálfvirk og það er vísbending um framtíðina svona semantic web verkfæri t.d. þegar youtube stingur upp á vídeóum fyrir okkur að skoða miðað við hvaða leitarorð við höfum slegið inn fyrir vídeó í fortíðinni og hvað við höfum merkt sem eftirlætisefni. Það er líka vísbending um framtíðina hvernig Facebook er núna að velja hvað við sjáum af  straumum og boðum þeirra sem eru á vinalista.

Ef ég vík aftur að fimm ára áætlunum þá held ég að það sé réttur tími núna til að reyna að rýna í kristalskúlu framtíðarinnar og sá í hvað muni á næstu fimm árum  gerast í samskiptatækni heimsins, framleiðslukerfum og valdajafnvægi sem hefur áhrif á stöðu Íslendinga í Netheimum.

Eignarhald á sæstrengjum

DaniceFarice, Cantat-3 og Greenland Connect  eru þær brautir sem núna tengja Ísland við umheiminn. Þetta eru þjóðbrautir og vegakerfi nútímans. Þetta er samskiptakerfi Íslands við umheiminnn en líka framleiðslukerfi.  Það bendir allt til þess að slíkar háhraðanetbrautir verði sífellt mikilvægari í samtengdu alþjóðlegu vinnuumhverfi og við munum í framtíðinni eiga mikið undir því að hér sér hratt og aðgengilegt, öruggt og ódýrt netsamband. Bara hugmyndin um gagnaver á Íslandi byggir á því.

Í seinni heimsstyrjöldinni þá fóru skipalestir frá Íslandi yfir hafið með vistir, skipin fylgdust að og herskip gættu lestarinnar því alltaf var hætta á óvinaárás og skipalestir voru skotmark þeirra sem vildu hindra aðflutning vista. Ef einhvern tíma kemur aftur til ófriðar á Atlantshafi þá munu sæstrengirnir eða einhverjar samgönguæðar Internetsins verða skotmark þeirra sem vilja lama og eyðileggja samfélag. Eftir því sem samfélagið verður samtengdara og tæknivæddara þeim mun viðkvæmara er það fyrir skakkaföllum sem trufla samskiptin. Ég skrifaði blogg um það  fyrir tveimur árum , sjá hérna Google Earth, óþokkar og þjóðaröryggi 

Það er  mikilvægt að skoða núna hversu varðir eða óvarðir sæstrengirnir eru en það er líka mikilvægt að skoða  hver ræður yfir þeim og hvernig er háttað aðgangi og verðlagningu á sendingum eftir þessum strengjum.  Hver á þessa strengi, hver notar þá og hvernig er þjónustan verðlögð? 

Ein söguskýring á niðurlægingu og eymd Íslendinga fyrr á öldum er sú að fólkið sem hér bjó hafi misst forræðið yfir flutningum til og frá landinu. Skógar hafi hér ekki verið svo miklir að hafgeng skip mætti smíða og Íslendingar því orðið háðir erlendum mönnum  um aðdrætti.  Í Gamla-Sáttmála hversu ábyggilegur sem hann nú er mun hafa verið ákvæði um að sex hafskip komi til landsins á  hverju ári.

Núna er gámaöld og skip sigla frá og til lands hlaðin gámum.  Margar flugvélar fara til og frá landsins á hverjum degi.  

Það getur verið að tækninni fleygi þannig fram að það verði meira en stafræn gögn sem flytjast með sæstrengjum í næstu framtíð. Einu sinni voru uppi hugmyndir um orkusæstreng til Bretlands eða/og Hollands.  

 

 

Bandbreiddin tvöfölduð

Stop Motion Animation er listform nútímans

Ég er núna mjög upptekin af einni gerð af kvikmyndalist og það er Stop Motion Animation. Ég  held að það sé nýtt listform sem miðlar eins og Youtube munu og hafa gert vinsælt. Það er reyndar ekki nýtt fyrir listamenn en hins vegar núna er bæði einfalt að búa til, miðla og horfa á slíkar myndir með tilkomu verkfæra eins og youtube og ódýrra vefmyndavéla, forrita og tölva.

Svona leikur með hreyfingu og tíma er spennandi og vekur upp hugleiðingar um hvað er líf og hvað eru minningar og hvað er tími.  

Það er frekar einfalt að gera slíkar myndir, það þarf ekkert nema ímyndunarafl og vefmyndavél tengda við tölvu. Svo þarf líka leikmuni og persónur og leikendur en það þarf ekki að vera dýrt, persónur og leikendur má skapa úr einum leirpakka sem kostar kannski innan við 500 krónur og svo er hægt að nota als konar nýstárlega leikmuni t.d. post-it miða eins og í þessu:

Hér er eitt stop motion í viðbót 

 svo má líka  búa til list með því að klippa út úr gömlum notuðum pappakössum:

 Hérna er tónlistarmyndband  með Stop motion tækni

Annað tónlistarmyndband með stop motion tækni

 

Svo er líka hægt að búa til úr tölvugrafík 

 

Hér er sagan af því hvernig vídeóið fyrir ofan var búið til

 

Making of 'The Seed' from Johnny Kelly on Vimeo.

 

Hér er um litina

svo er hérna örkennsla í öllum gerðum kvikmynda - auðvitað gerð í stop motion (tvívíð teiknimynd)

Hræódýr í framleiðslu en malar gull

Ástarbréf og veð Seðlabankans

Íslenska fjármálaundrið virðist hafa að miklu leyti  byggst á peningafroðu  þar sem peningar voru búnir til úr engu með hátt skráðu gengi krónunnar og háum vöxtum innanlands.  Þannig aðstæður soga til sín fé erlendis frá. 

Í þessari grein Gjaldþrot Seðlabanka Íslands og Toronto Dominion er því haldið fram að Seðlabankinn hafi látið undan þrýstingi  eins manns Beat Siegenthaler og gefið út  á níu mánuðum ársins 2008 hátt í 200 milljarða króna í innstæðubréfum og það hafi orðið til þess að lausafé sogaðist út úr íslensku bönkunum og inní Seðlabankann, þetta hafi svo skapað lausafjárvandræði hjá íslensku bönkunum og  peningunum verið komið aftur frá Seðlabankanum til viðskiptabankanna með  „ástarbréfaviðskiptum“.

Sjá einnig hérna um ástarbréfin  Vísir - Ástarbréf Seðlabankans verstu mistökin fyrir hrun og blogg Gauta og einnig úttekt Pressuúttekt Ólafs Arnarsonar: Hvernig varð Seðlabankinn gjaldþrota...

Ég þekki ekkert til ástarbréfaviðskipta milli banka og hafði raunar aldrei heyrt þetta orð notað fyrr en Davíð Oddsson sagði frá í sjónvarpsviðtali þegar Glitnir féll og Seðlabankinn var ásakaður um að lána honum ekki að þeir í Glitni hefðu ekki getað sett nein veð, bara boðið ástarbréf sem ómögulegt væri fyrir Seðlabankann að taka sem veð.

En er rétt að Seðlabankinn hafi fyrstu mánuði ársins 2008 ausið fé í bankana án þess að fá neinar tryggingar - nema ástarbréf?

Lettland og hið nýja lénsskipulag Evrópu

 

 Í myndböndunum hér fyrir ofan er rætt  við Michael Hudson. Í fyrra myndbandinu ræðir hann um hið gríðarlega alvarlega ástand í Lettlandi en í því seinna um ástandið á Íslandi. Hudson hallmælir sænskum afskiptum í Lettlandi og nefnir þetta nýtt lénsskipulag (neofeudalism). 

Í skilgreiningu á neofeudalism segir: "The concept is one in which government policies are instituted with the effect (deliberate or otherwise) of systematically increasing the weath gap between the rich and the poor while increasing the power of the rich and decreasing the power of the poor ."

Sú áþján sem núna er lögð á  almenning í  Lettlandi er ógnvænleg og óréttlát og Norðurlöndum og öðrum Evrópuþjóðum til skammar. Vonandi bera Íslendingar gæfu til að vera sömu talsmenn og bandamenn Lettlands núna eins og þeir voru í janúar 1991 þegar  leit út fyrir að Sovétstjórnvöld myndu bæla niður sjálfstæðisbaráttu Eystrasaltsríkjanna með innrásarher.

  Rifjum upp brot úr þeirri sögu, söguna af því hvers vegna Jón Baldvin þáverandi utanríkisráðherra Íslendinga varð nánast þjóðhetja í Litháen og  fleir Eystrasaltsríkjum : 

"Landsbergis, forseti Litháens, hafði hringt um miðja nótt og sagt Jóni Baldvini að ef hann meinaði nokkurn skapaðan hlut með því sem hann hefði verið að segja um rétt Eystrasaltsþjóðanna til sjálfstæðis yrði hann að mæta á staðinn. Sagði Landsbergis að það skipti máli að utanríkisráðherra NATO-ríkis sýndi samstöðu í verki. Mun Landsbergis hafa hringt í fleiri erlenda áhrifamenn til að biðja þá um að koma en Jón Baldvin var sá eini sem brást við. Afleiðingin er sú að í Vilníus, höfuðborg Litháens, er að finna götu sem ber nafn Íslands og torgið þar sem utanríkisráðuneytið eistneska stendur í Tallinn er líka nefnt eftir Íslandi."

Myndin er af því þegar Jón Baldvin og utanríkisráðherra Eistlands undirrituðu yfirlýsingu á blaðamannafundi í Tallinn. Skömmu seinna hófst skothríð.

Þá var yfirvofandi stríð í Lettlandi  en núna er líka yfirvofandi stríð. Núna aðeins 17 árum seinna er aftur neyðarástand í Lettlandi og það er ráðist inn í landið og Lettar eru hnepptir í skuldafangelsi.  Fyrir 17 árum voru óvinirnir rússnesk stjórnvöld. Núna eru óvinirnir sænskir bankamenn. Hudson segir okkur frá nöturlegri stöðu. 

Jón Baldvin firrtist við þegar Hudson sagði frá hve grátt leikin Eystrasaltslöndin eru  og segir í þessari grein  Hugleiðing í tilefni af Hudson: Viðbrögð við heimskreppu að Eystrasaltslöndin geti sjálfum sér um kennt, þau hafi farið eftir auðvaldsmódeli USA en ekki eftir norrænu velferðarmódeli þegar þau byggðu upp sitt samfélag.  En Jón Baldvin og þið hinir sem einu sinni voruð eldhugar og hugsjónamenn alþýðunnar og þeyttust um Ísland á rauðu ljósi og spurðum "Hver á Ísland?", hafið þið verið utan Norðurlandanna undarfarna áratugi? Hvar er þetta norræna velferðarsamfélag á Íslandi undanfarinna ára?  Ég lít yfir söguna og sviðið og ég sé ekkert annað en helsjúkt spilaborgarsamfélag þar sem völdin voru fengin í hendur örfárra manna sem stundum voru svo ófyrirleitnir að það líkist því helst að þeir hafi verið eins konar sækópatar, menn sem vita ekki og skynja ekki hvað samhygð með öðru fólki er. 

Það er komin tími til fyrir Norðurlönd að viðurkenna ábyrgð sína gagnvart ástandinu núna í Eystrasaltslöndum, Norðurlöndin hafa ausið inn lánsfé í þessi lönd og núna þegar allt leggst á hliðina í þessum löndum þá geta fyrirtæki þar ekki staðið í skilum.  Mikið eru um að norræn framleiðslufyrirtæki hafi flutt sig þangað, sennilega er mikið af því sem hér er selt undir vörumerki 66 Norður framleitt í Lettlandi. Hér er grein um ferð Samtaka Iðnaðarins árið 2004 til Lettlands lýsir öðruvísi aðstæðum er nú eru þar í landi. 

Eftir fall Sovétríkjanna þá tóku Norðurlöndin Eystrasaltsríkin í nokkurs konar fóstur og usu yfir þau lánsfé.  Norrænir stjórnmálamenn lögðu kapp á að byggja upp bandalag við Eystrasaltsríkin, það eru verulegir hernaðarlegir og stjórnmálalegir hagsmunir auk þess sem ríkin eru svipuð. Á ferðum mínum í Eystrasaltslöndum þá hef ég fundið að það  var norrænt velferðarsamfélag sem var fyrirmynd Eystrasaltslandanna og á tímum Ráðstjórnarríkjanna þá var Finnland fyrirheitna landið  hjá fólki í Eistlandi því finnska er líkt mál og eistneska og fólk þar gat horft á finnska sjónvarpið. Það var mikil aðdáun og velvilji á norrænni menningu og norrænu samfélagi í þessum löndum

Það er ekki að sjá að það sé mikið skjól fyrir Lettland í Evrópubandalaginu núna. Það næðir um almenning í Lettlandi og það næðir raunar um almenning í öllum löndum Evrópu og í USA. En á meðan þá sjáum við stjórnmálamenn í örvæntingu vera að bjarga kerfi sem löngu er hrunið og þeir eru ekki að bjarga almenningi. Þeir eru að bjarga skuldakröfum. Þeir eru að ganga erinda lánardrottna í kerfi sem er hrunið og eina skynsamlega og réttláta leiðin er að semja upp á nýtt um allar kröfur.

Lettland og Ísland eru að mörgu leyti í sömu stöðu núna.

Á Íslandi er svo óburðug ríkisstjórn núna að hún megnar ekki að tala máli almennings á Íslands á alþjóðavettvangi.

"Við þurfum að sættast við alþjóðasamfélagið" segja ráðherrar í ríkisstjórn Jóhönnu. En sjá þeir ekki að sú sátt sem þeir hafa í huga er sátt við lánardrottna örfárra íslenskra bankaeigenda, sátt við skuldheimtumenn sem búa núna  til kröfur á íslenskan almenning með sömu göldrum og þeir bjuggu til loftbólupeninga í trylltu og spilltu fjármálakerfi.  

Við vöknuðum einn daginn upp og var sagt að við værum stórskuldug, við skulduðum ævintýralega háar upphæðir í útlöndum. 

Ég skil vel að ég sé ábyrg fyrir þeim lánum sem ég tek til minna eigin framkvæmda og ég skil líka vel að íslensk þjóð sé ábyrg fyrir þeim lánum sem eru tekin til uppbyggingar á Íslandi. Þess vegna verður að huga vel að þeim lánum og alls ekki taka lán til atvinnuframkvæmda nema hagkvæmniútreikningar sýni að  rekstur sé svo arðbær að  auðvelt verði að greiða upp lánin. Þess vegna ætti ekki að taka lán til samneyslu  nema  líklegt sé  á að skatttekjur framtíðarinnar dugi  til að greiða þau lán.  Ég viðurkenni líka að við sem þjóð séum ábyrg fyrir fé sem  hingað kom í gegnum útrásarvíkinga og sett var í uppbyggingu á Íslandi, jafnvel þó það hafi verið afar fáránleg uppbygging í verslunarkringlum og mörg þúsund tómum íbúðum. En ég viðurkenni allls, alls ekki að almenningur á Íslandi sé ábyrgur fyrir fé sem tekið var að láni í Bretlandi og notað í einhver fjárglæfraævintýri þar í landi m.a. til að kaupa upp breskar verslunarkeðjur og fyrirtæki. Þaðan af síður viðurkenni ég ábyrgð mína á glæpsamlegri og siðspilltri hegðun fjármagnshöndlara sem fluttu fé frá Bretlandi í skattaskjól í aflandseyjum og skálkaskjól hér og þar um  heiminn.

Það eru landráð hjá íslenskum ráðamönnum að skrifa upp á lán sem þröngvað er upp á íslenska þjóð, lán sem vafi leikur á að Íslendingum beri að greiða og lán sem engin möguleiki virðist vera á að borga til baka. 

Ísland á dagskrá eftir viku

Lýðheilsustöð, lýðræðið og jákvæðu fréttirnar

Þetta skrípó gerði ég rétt fyrir guð-blessi-ísland ræðuna til að skopast að orðum þá verandi forsætisráðherra en hann kom iðulega fram í fjölmiðlum og kallaði kreppuna mótvind.

 

Það eru fáar góðar fréttir í dag ári eftir hrunræðu Geirs. Ég er búin undir að það haldi allt áfram að hrynja í langan tíma, þannig er um stór og flókin kerfi, bylgjuhreyfingin er lengi að ganga yfir. En það er gott að heyra af því að gengi íslensku krónunnar skuli hafa styrkst um 0,45% í dag. Þetta er samt feikfrétt vegna þess að það eru ennþá gríðarmiklar gjaldeyrishömlur og ekkert fyrirsjáanlegt að um þær geti losnað í bráð. Við erum nú í skjóli krónunnar en jafnframt í fjötrum hennar vegna verðtryggingar- og gengistryggingarbindinga í lánum. Svona feikfréttir eru uppfyllingarefni fjölmiðla núna milli hryllingfréttanna. Ég ætlaði að toppa þessa frétt Moggans með annarri jákvæðri frétt með að fletta upp genginu á deCode og upplýsa að það hefði hækkað um mörg prósent milli daga en þegja um að það hefði hrapað niður í næstum ekki neitt. En ég gat það ekki því einmitt í dag hefur gengi deCode lækkað um 3.71 % og er orðið 0,36.  Þannig get ég ekki gert eins og Mogginn, flutt endalausar góðar fréttir af þegar deCode hækkar um eihver sent til eða frá. En kannski hækkar DeCode á morgun um það sama og það lækkaði um í dag og þá get ég bloggað um að þetta sé allt að koma hjá því fyrirtæki. 

Það eru ekki margar jákvæðar fréttir á Íslandi í dag, núna þegar hættuleg svínainflúensa æðir um landið og ríkisstjórnin er að þvinga Alþingi til að skrifa undir nauðasamninga vegna Icesave og atvinnufyrirtæki og einstaklingar eru að kikna undan skuldaböggum. Lýðheilsustöð gengst einmitt þessa stundina fyrir ráðstefnunni "Getur umfjöllun fjölmiðla skaðað velferð fólks?" og þykir mér efni ráðstefnunnar ansi forvitnilegt en á vef Lýðheilsustofnunar segir:

Túlkun fjölmiðla á viðfangsefninu hverju sinni hefur áhrif á upplifun fólks á því efni sem fjallað er um. Í ófromlegum könnunum sem gerðar hafa verið á hlutfalli milli jákvæðra og neikvæðra frétta kemur í ljós að jákvætt framsettar fréttir eru í miklum minnihluta. Í allri umfjöllun er hægt að líta á málefnin frá ólíku sjónarhorni og setja umfjöllun fram með mismunandi hætti.

Afhverju er það t.d. meira fréttnæmt að ákveðið hlutfall Íslendinga vilji flytja af landi brott en ekki fréttnæmt allur sá fjöldi sem vill vera um kyrrt eða velur að flytja til Íslands á sama tíma?

Á málþinginu Fjölmiðlar og lýðheilsa verður m.a. leitað svara við eftirfarandi spurningum:

• Afhverju nær neikvæð umfjöllun oftar upp á yfirborðið en sú jákvæða?
• Hvaða áhrif hefur neikvæð umfjöllun á líðan almennings?
• Hvert er hlutverk fjölmiðla á umbrotatímum?

Ég velti fyrir mér hvernig fréttaflutningur af svínaflensunni væri ef það væri lögð áhersla á að sá hið jákvæða í stöðunni og hilma yfir hversu alvarlegt ástandið væri. Hvernig væru jákvæðu og uppbyggilegu fréttirnar ef hræðilega alvarleg drepsótt gengi yfir landið? Myndu fyrirsagnirnar ef til vill verða þessar:

"Enginn dó í dag af flensunni, heilbrigðisyfirvöld ráða við ástandið og stýra þessu alveg"
"Getum sparað stórar upphæðir í bóluefni, þurfum ekki að kaupa bóluefni því flensan er gengin yfir"

Fyrir Hrunið var furðulegt ástand í  fjölmiðlum. Forsætisráðherra laug að okkur á hverjum degi. Við sáum kreppuna læsast um okkur en forsætisráðherra kallaði þetta mótvind. En vill lýðheilsustöð virkilega að stjórnmálamenn og fjölmiðlar taki aftur höndum saman og ljúgi og ljúgi. Segi okkur að ástandið sé gott og allt að batna og  undir stjórn úrræðagóðra manna?

Hér er byrjun á grein sem birtist í Financial Times um kreppufréttamennsku á Íslandi

Iceland urges media to spin news and lift nation's gloom

By Andrew Jack in London

Published: October 16 2009 03:00 | Last updated: October 16 2009 03:00

Iceland's media have been told to put a more positive spin on the news because of fears they could intensify the gloom that has descended on the nation since its banks collapsed last year and sent a thriving economy into a tailspin.

Amid fears that collective funk could lead to long-term health problems for the small and tight-knit population, the state Public Health Institute is trying to "re-educate" news organisations to be more "constructive" in their coverage.

"The media are too negative," says Gudjon Magnusson, professor of public health at Reykjavik University, who has worked with radio broadcasters to injectpositive stories into breakfast-time news programmes.

The officials say they recognise the importance of media freedom, and understand why journalists who did not foresee the crisis are now being critical, but they are anxious to implement lessons learnt by neighbouring countries - all of which have a reputation for a morose outlook - in previous economic shocks.

Fyrsta bloggið mitt fyrir átta árum 1. apríl 2001  var einmitt um fréttir. Best ég lími það inn hérna, það eru góðir partar í því sem eiga við í dag:

  fréttum er þetta helst....

Stundum horfi ég á fréttir í sjónvarpinu, oftast þannig að ég sé slitrur úr fréttatíma því ég hef ekki þolinmæði til að sitja undir heilum fréttatíma, finnst svo pirrandi að geta ekki hraðspólað yfir það sem mér finnst ekki áhugavert og þessi samsetning á hvað er fréttnæmt á hverjum degi sem sett er í einn fréttapakka höfðar einhvern veginn ekki til mín.

Svo er ég eiginlega ekki sannfærð lengur um að aðaltilgangur frétta sé miðlun upplýsinga.. held það verði að skoða á hvers vegum fréttamiðill er og spá í hvað vakir fyrir þeim aðilum. Ég held að það hljóti alltaf að vera að hafa áhrif... þó ekki sé nema með trú á það að viðtakendur frétta séu einhverju bættari í lífi sínu og hegði sér eða hugsi öðruvísi vegna þess að þeir heyrðu fréttirnar.

Boðun fagnaðarerindis, hámörkun ágóða eða viðhald þjóðríkis

Fréttamiðlar sem reknir eru af trúfélögum eða einhvers konar hreyfingum hafa væntanlega þann tilgang að snúa sem flestum á sitt band, sýna fram á ágæti þeirra hugmynda og hornsteina sem hreyfingin hvílir á og sýna hvers konar glapstigu þeir feta sem ekki eru rétttrúaðir. Ekki síst miða slíkir miðlar að því að styrkja samkennd hópsins og sýna hversu miklu betra er að vera innan hans en utan og hegða sér eins og til er ætlast. Allt þetta miðar að því að viðhalda og efla það samfélag eða hreyfingu sem stendur að fréttamiðlinum.

Sumir fréttamiðlar eru reknir af hagsmunaaðilum í viðskiptalífi og er endanlegur tilgangur þá væntanlega að hámarka einhvers konar ágóða og selja vörur. Þó því sé haldið fram að þær fréttastofur séu frjálsar og óháðar þá finnst mér ólíklegt að hnjóðsyrði og níð um eigendur og þær vörur sem þeir selja séu vel liðnar. Ef fréttirnar eru líka eins konar agn til að ginna áhorfendur til að sitja undir auglýsingainnskotum sem skapa tekjurnar þá er líklegt að fréttaflutningi sé hagað þannig að mörk auglýsinga og upplýsinga máist út og allt gangi út á sem mest áhorf og kostun.

En hvað með ríkisfjölmiðla? Er það ekki rödd þjóðarinnar sem hljómar þar - sjálf þjóðarsálin sem þar er á sveimi og endurvarpar því sem hollt er fyrir okkur að vita um atburði líðandi stundar. Tja... ég er ekki alveg viss... Stundum finnst mér eins og fréttaskammtarnir sem dælt er í æðar okkar á hverjum degi séu helst fallnir til að styrkja einhverjar goðsagnir um heiminn og þá hættur og óvini sem þar sitja á fletum fyrir. Ég held ég hefði alls ekki tekið eftir þessu ef það væri ekki þetta vandamál með óvininn og hætturnar... þeir hverfa og þær hverfa... Heimsmyndin er svo kvikul í dag að það þarf oft að hugsa upp ný tortímandi öfl. En það er fyrir tilstuðlan illmenna sem þessi öfl eiga að leysast úr læðingi og það eru hinir árvökulu fjölmiðlar sem kenna okkur að bera kennsl á óvininn.

Hvað tortímir? Hver er óvinurinn?

Mér finnst eins og undirliggjandi hræðsla við þessi öfl hafi breyst í fjölmiðlum síðustu áratugi - áður var alið á hræðslu við kjarnorkusprengjur og atómstríð stórvelda en nú er eins og hræðsluáróður sé einstaklingsmiðaðri og smærri - nú er það hræðsla við eiturbyrlun, sóttkveikjur og efni sem hættuleg eru líkama eða sál. Það er eins og það sé ekki eins yfirvofandi og hættulegt að heimurinn með þeim lífsformum sem við þekkjum springi í einu vettfangi í tætlur í kjarnorkusprengingum - það er eins og það sé miklu líklegra og hættulegra að lífsformin leysist upp og breytingar geti gerst hægt og grafið um sig á ósýnilegan hátt. Og er það ekki þessi hræðsla við óvininn sem býr til landamæri í hugum okkar og segir okkur hvar heimalönd okkar enda og eitrandi, mengandi og hættulegur utangarðsheimur tekur við.

Landamæri hugans og landamæri heimsins

Stundum sé ég í fjölmiðlum að þessi landamæri hugans blandast saman við raunveruleg landamæri - hér fer ég að hugsa um ljósmyndir sem ég sá nýlega á forsíðum norskra dagblaða þar sem ábúðarmiklir tollverðir leituðu að kjöti frá landsvæðum á bannlista í farangri eldri kvenna sem voru að koma til landsins úr húsmæðraorlofi. Líka um þessar mottur sem ég hef heyrt að búið sé að setja upp í flughöfninni í Keflavík og mér skilst að þeir sem koma með vélum frá kjötinnflutningsbannsvæðum verði að ganga yfir þessar mottur.

Persaflóastríðið og paprikumafían

Núna í vikunni hlustaði ég á og las margar fréttir um hvernig flett hefur verið ofan af íslensku paprikumafíunni. Eftir því sem mér skilst þá hafa einhver illmenni bundist samtökum til að hindra að við - venjulegt fólk á Íslandi gætum fengið grænmeti á góðu verði og orðið hraust og heilbrigð. Þetta er náttúrulega ekki dæmigerð frétt um að verið sé að eitra fyrir okkur eins og allar sláturdýrasjúkdómafréttirnar en svona frekar um að það sé verið að hindra að við náum í móteitur eða einhvern valkost við allt þetta vafasama kjötát. Nú er ég alls ekki að efast um að til sé íslensk papríkumafía - nei mér dettur ekki í hug að efast um það - ekki frekar en um að Persaflóastríðið hafi raunverulega geysað - en ég er bara að spá í hvort þetta mál hefði komið til eða fengið jafnmikla umfjöllun á einhverjum öðrum tímum.

Nútímavíkingur smíðar óvini og girðir landið

Fjölmargir netmiðlar fjalla nú um málið og vil ég hér taka sem dæmi þann sem mest glamrar nú. Þannig er að allir franskir byltingarsinnar fyrr og síðar hafa endurholdgast í einum íslenskum nútímavíkingi, Agli að nafni sem nú kveður við raust og bræðir silfur sem skvettist yfir okkur af sjónvarpsskjám og tölvuskjám. Svo kveður Egill í síðasta pistli sínum :

"...Mennirnir sem vildu láta þjóðina éta ónýtar kartöflur komu úr sama hópi og nú hefur orðið uppvís að stórfelldum brotum gegn samkeppnislögum og samsæri gegn heilsufari Íslendinga. Þeir eru, svo að segja, enn að reyna að taka þjóðina í afturendann....Forstjórar grænmetisfyrirtækjanna munu hafa hist í Öskjuhlíðinni. Það er á flestra vitorði hvers konar mannleg samskipti fara þar fram að staðaldri. "

Úr silfri sínu smíðar Egill nú óvin, býr til samsæriskenningu og persónugerir óvin sem þröngvar okkur til hættulegs, eyðnismitandi holdlegs samræðis - óvin sem er utangarðs og stundar hættuleg kynmök við ókunnuga á leynifundum utan alfaraleiðar. Það er ekkert í þrumandi orðræðu þessa nútímavíkings sem færir okkur ný sannindi eða nýja vitneskju. Hann gerir ekki annað en ala á óttanum sem við höfðum fyrir, óttanum við eitruð matvæli og drepsóttir sem tæra upp líkama okkar. En hann gerir meira, hann dregur upp mynd af óvininum - íslenska grænmetisbóndanum og grænmetissalanum og hann snýr einnig úr silfri sínu víravirki sem er eins og gaddavírsgirðing til að halda áfram utangarðs öllum þeim sem þar eru fyrir - í þessu tilfelli öllum samkynhneigðum. Heimsmyndin er kvik, óvinirnir breytast en silfur Egils er kvikasilfur með þeim eitrunaáhrifum sem því fylgja.

Marhnútar og málfiskar

Verðmyndun er alls ekki frjáls á landbúnaðarvörum á Íslandi og verðsamráð er afar algeng þar sem fáir aðilar selja á markaði. Svo er ég líka að velta fyrir mér hvers vegna svona lítil umræða er um fiskverðið - fiskverð til neytenda á Íslandi hefur undanfarin fjögur ár hækkað miklu meira en verð á grænmeti. Fiskur sem er holl og góð matvara sem við getum bara mokað upp úr eigin námum - úr fiskimiðunum sem eru sameign okkar allra. Hér áður fyrr þegar vistarbandið raknaði settust tómthúsmenn að hvarvetna við strandlengju Íslands þar sem róa mátti á sjó. Einu sinni var Seltjarnarnesið eins og önnur nes á Íslandi lítið og lágt og þar lifðu fáir og hugsuðu eingöngu um að draga fisk úr sjó en nú býr þar velmegandi fólk sem dregur mat í innkaupakörfur í stórmörkuðum. Einu sinni var kveðið um Setirninga: " Draga þeir marhnút í drenginn sinn; Duus kaupir af þeim málfiskinn". Fiskur er munaðarvara.

 

Gengi krónunnar styrktist

Icesave núllað út til að selja okkur þrælafjötra

Allir ruglast í prósentureikningi og það er auðvelt að blekkja fólk með tölum. En það er ömurlegt að fjölmiðlar landsins leggist á sveif með stjórnvöldum sem eru að reyna að kýla í gegn eitthvað sem á ekkert skylt við samning, eitthvað sem er ekki annað en þvingun voldugra ríkja gagnvart máttvana smáríki þar sem efnahagslíf hefur lagst á hliðina. Í fyrirsögninni á þessari frétt er sagt "verði endurheimt á eignum Landsbankans í Bretlandi nálægt 90% ... þá er skuldbinding íslensku þjóðarinnar ekki nema 253 milljarðar.

Þetta er sama ruglfréttamennskan og var á þeim tíma  þegar hetjudáðir  bankaútrásarmannanna voru dásamaðar í fjölmiðlum sem þeir áttu meira og minna sjálfir. Það er látið líta út fyrir að Icesave sé ekki áhætta fyrir íslenska þjóð, við munum auðveldlega vera búin að greiða okkar skuldbindingar eftir einhvern tíma. 

Þeir sem reyna núna að telja okkur trú um að þetta sé ekki áhætta eru sama marki brenndir og þeir sem töldu almenningi á sínum tíma trú um að það væri engin áhætta að  setja  peninga sína áhættu í bankakerfinu eins og í Sjóður 9. Og það var mörgum sinni minni áhætta á að setja peninga á reikninga til að kaupa á skammtímaskuldabréf fyrirtækja í rekstri eins og Sjóður 9 gerði  heldur en að vera svo bjartsýn núna að gera ráð fyrir að 90 % af verðmæti eigna Landsbankans í Bretlandi innheimtist.  Það er ákaflega einkennilegt að á sama tíma og svona gríðarleg bjartsýni ríkir um þessar eignir þá seljist skuldabréf  Landsbankans  á 5 % af nafnvirði meðal erlendra spákaupmanna, það  er spá sem endurspeglar  væntingar markaðarins um þessar eigur.

Það væri vel kljúfanlegt fyrir Íslendinga að ráða við 253 milljarða skuldbindingu og þó það væru blóðpeningar að borga slíkar skuldir vegna bankahrunsins þá myndi það sennilega ekki eitt og sér setja Ísland á hvolf. En hér er ekki verið að tala um neina 253 milljarða. Það er ef ég les fréttina rétt aðeins lítill hluti af þeirri skuldbindingu sem íslenska ríkisstjórnin hefur gengist undir með því að skrifa undir Icesave og miðaður við að allt fari á besta hugsanlega veg.

Ísland er lagt að veði fyrir skuldir banka sem hvorki íslensk né bresk stjórnvöld höfðu bolmagn til að fylgjast með.  Íslenskt eftirlit í stjórnmálum og regluverki brást gjörsamlega. Við getum öll verið sammála um það. En það sem er að gerast núna er að því er sópað undir teppið að breskt eftirlit og breskt og evrópst regluverk brást líka algjörlega að það eru gríðarlegir brestir þar sem reynt er að mála yfir með þessum gjörningi.  En því miður þá er líklegt að sá stífluveggur sem svona er farið með muni bresta fyrr eða síðar.

Staða Íslands er slæm og við erum vissulega öll með blóðbragð í munninum eins og Guðfríður Lilja orðaði það í Kastljósi RúV í gær. En það sem er átakanlegast er að meðan Ísland er þvingað að einhverju sem kallað er samningaborð en er ekki annað en fallöxi þá er orkunni á Íslandi varið í að blekkja fólk til að halda að þetta sé einhver díll og næstum engin áhætta. Fólk sem núna er komið til valda, fólkið sem feyktist til valda eftir búsáhaldabyltingu og sem  ég hélt að stæði fyrir annars konar hugsun og annars konar vinnubrögð í stjórnmálum kemur núna og segir hluti eins og "við verðum að borga skuldir okkar" og "við verðum að sættast við alþjóðasamfélagið".

Sér þetta sama fólk ekki að það er orðið ginningarfífl í að viðhalda kerfi sem er löngu hrunið og er orðið að leiksoppum í kerfi kasínókapítalismans. Af hverju ættum við að sættast við  alþjóðasamfélag sem virðist ekki vera annað er þröngur klúbbur í  bakherbergjum stjórnmálamanna og stjórnenda alþjóðastofnana eins og AGS, fólks sem virðist fyrst og fremst vera að gæta hagsmuna fjármagnseigenda?  

Er einhver skynsemi í því að láta eins og skuldbindingar séu næstum engar skuldbindingar og ákveða fyrirfram að líklegast sé að þetta fari allt á  besta veg, það muni 90 % af kröfum innheimtast og  "þetta reddast allt".

Af hverju berjumst við ekki til þrautar strax og áttum okkur á því að þeir sem við eigum að berjast við  og kalla eftir stuðningi frá eru einmitt alþjóðasamfélagið og þá sérstaklega grannþjóðir okkar. Sérstaklega er það mikilvægt ef staðan er virkilega eins slæm og menn eins og Gunnar Tómasson segja, sjá þessa grein:  Hagfræðingur: Greiðsluþrot verður vart umflúið

253 milljarða skuldbinding