Gamli hundraðkallinn og fé án hirðis

Ég fann blogg sem ég skrifaði fyrir fjórum árum um bankamál. Þar sé ég hvernig ég hef litið á útrásina. Ég hafði ekki áhuga á hagfræðilegum málefnum á þeim tíma og skrifaði helst um mannréttindamál og nettækni en inn í þetta blogg slæddist smávegis hagfræði. Ég var reyndar mest að skrifa um fjárrekstur (þ.e. með kindur) og fór að hugleiða hvað tímarnir væru breyttir. En svona skrifaði ég bloggið 

12.9.04

Gamli hundraðkallinn

Á hundraðkallinum frá 1957 er mynd af Tryggva Gunnarssyni sem var fyrsti íslenski bankastjórinn, reyndar var bankinn víst bara opinn til að byrja með tvo tíma á dag tvisvar í viku en hann var við Bakarastíg sem við það breyttist í Bankastræti. Ég man eftir að í sögukennslunni sem ég hlaut í íslenska skólakerfinu var mikið gert úr þessum banka á Íslandi og hvaða máli fjármálastarfsemi hérlendis skipti fyrir íslenskt atvinnulíf - að auðurinn sem varð til í atvinnulífi hérlendis væri settur í fjárfestingar hérna. Tryggvi bankastjóri lánaði á fyrstu árum bankans í þilskip sem hann segir að hafi borgað sig upp á þremur árum. En núna er öldin önnur bankarnir eru ekki lengur við íslensku verslunaræðina á Bankastræti og Laugaveg heldur sprettur upp fjármálahverfi hérna í fjörunni við Sæbrautina með undrahraða og allir hafa útsýni út á Atlandshafið og Esjuna enda eru allir í útrás. Reyndar finnst mér þetta ganga allt út á að flytja þann auð sem verður til hér á landi til annarra landa. Ég á nokkuð erfitt með að kyngja gamla skólalærdóminum um að það sé best fyrir Ísland að auðlegðin sem skapast hér á landi sé lögð í íslensk atvinnulíf... og mér finnst dáldið furðulegt kerfi í heiminum í dag, þessi ofurtrú á mátt peninganna til skapa verðmæti með óheftu flæði.

 Á hundraðkallinum með Tryggva er líka mynd af fjárrekstri. Ég fann á dyravernd.is þetta um Tryggva og dýr:

Árið 1891 skrifaði Tryggvi eftirfarandi í Dýravininn:

"Mig hefur oft á seinni árum langað til að gangast fyrir því að stofna íslenskt dýraverndunarfélag, en ég ann þess ekki, hvorki sjálfum mér né nokkrum öðrum karlmanni. Konunum er tileinkuð blíða og viðkvæmni, er það því eðli þeirra samboðið að taka málstað munaðarleysingjanna."

Soldið skemmtilega orðað hjá hundraðkallinum.

 

En núna undanfarin ár frá því að Samvinnuhreyfingin féll á Íslandi þá hafa verið menn sem hafa gengið að fé hvar sem þeir sáu það fyrir og upphafið sjálfa sig eins og postula sem væru að bjarga verðmætum og búa til meiri verðmæti með því að slá eign sinni á verðmæti sem byggð voru upp af ýmis konar samvinnufélögum manna. Hugmyndafræðin var að það sem er í almannaeigu sé betur komið ef einhverjir aðila hrifsa það til sín.  Greinin hans Guðmundar  Fé án hirðis er vel skrifuð. 

Hverfum aftur til gamla hundraðkallsins, til þeirra gilda þar sem samband var milli fjárfestinga og atvinnulífs í heimabyggð og þar sem bankastjórinn hefur samhygð með mönnum og málleysingjum.

Simbabve norðursins