Ævafornir skógar á Íslandi - Surtarbrandur

Það eru líka ævafornir skógar á Íslandi. Fólk sem hefur verið að grafa upp í mýrum hefur sagt frá óhemjustórum trjábolum fornum sem hér hafa komið upp. Sums staðar á Íslandi eru surtarbrandslög en það eru leifar eldgamalla skóga. Surtarbrandur var nýttur sem eldsneyti á Íslandi, langafi minn fótbrotnaði einmitt í einni ferð í surtarbrandsnámuna í Syðridal upp af Bolungarvík. Núna býr systir mín rétt fyrir neðan surtarbrandsnámuna. Hér er mynd frá því í fyrrasumar úr námunni. Það verður að fara inn með kertaljós og helst vasaljós til að sjá eitthvað.

Hér er myndasyrpa úr námunni og nánasta umhverfi hennar og leiðinni upp að námunni. Það er mjög fallegt þarna, foss og lækur við námuopið.

Ég skrifaði greinina Surtarbrandur á íslensku wikipedia á sínum tíma.

Það er miður hvað Íslendingar gefa þessum parti íslenskrar jarðsögu/gróðrarsögu lítinn gaum. Einstök flóra hefur varðveist í setlögunum á Íslandi. Ísland er eina landið í Norður-Atlandshafi þar sem finnast landrænir steingervingar frá Míósen til Plíósen.

Ég fann á vefnum mjög fróðlega ritgerð eftir Gísla Örna Bragason: Veðurfar og umhverfi á Míósen á Íslandi

Það stendur m.a. þetta: 

"Þegar setlögin á Vestfjörðum hlóðust upp var landið mun nær meginlöndunum og um miðbik tertíer var landbrú á milli Grænlands og Evrópu. ..... Míósen flóran á Íslandi lifði við hlýtt loftslag á háum breiddargráðum. Gróðurinn hefur þurft að lifa við erfiðar aðstæður, dimma vetra og þar sem sólar gætir lítið. Aðstæðna sem ekki ríkja í samskonar nútíma skógarvistkerfum.
......
Fyrir 15 milljón árum síðan hafi vaxið hér harðviðarskógur við hlýtt og rakt Cfa til Cfb loftslag. Þrátt fyrir að sólar hafi varla gætt yfir dimmustu mánuðina hefur meðalhita yfir vetrar mánuðina verið rétt yfir frostmarki. Í skóginum uxu meðal annars.beyki, rauðviður, lindatré, vatnafura og álmur en lind og beyki eru ekki lengur hluti af flórunni. Skógurinn hefur verið mjög frábrugðinn því sem við þekkjum í dag á Íslandi og engin af þessum tegundum vex hér villt. Þetta hefur verið sumar- og sígrænn laufskógur með íblöndun barrtrjáa sem hefur þakið láglendis- og hálendissvæði landsins. Áætlað meðalárs hitastig 9,3 – 10,5°C og svipar það til ríkjandi loftslags í Norður- Ameríku, Vestur-Evrópu og Austur Asíu í dag. Þau gögn benda til að fyrir 15 milljón árum var mið-Míósen hámark í loftslagi og eftir fylgdi mikið fall á hitastigi í heiminum Niðurstöður rannsókna á plönutsteingervingum hér á landi ber ekki saman við þessar niðurstöður. Hér á landi ríkti frekar stöðugt og hlýtt loftslag fyrir 15 – 10 miljón árum en eftir það verður mikil kólnun. Niðurstöður rannsókna á djúpsjávarseti í Noregshafi styðja það og þær benda til kólnunar 10 milljón ár og að frekar stöðugar og hlýjar aðstæður hafi ríkt á norðlægum slóðum fyrir 17 til 10 milljónum ára. Ástæðan fyrir hlýrra loftslagi í Norður Atlandshafi en annarsstaðar í heiminum er að aukning hlýrra sjávarstrauma upp Atlandshafi til Íslands."

 

Ævaforn skógur fannst í Ungverjalandi