Útgöngubann - Sóttvarnarlög á Íslandi og hryðjuverkalög í Bretlandi

Það mun nú hafa verið dreift lagafrumvarpi á Alþingi sem felur m.a. í sér að útgöngubann verði eitt að því sem yfirvöld hérna geta gripið til sem sóttvarnarráðstöfun. Það er eiginlega ómögulegt að sjá fyrir sér aðstæður á Íslandi þar sem útgöngubann skiptir máli. Hér er ekki mikið þéttbýli og veðuraðstæður gera það að verkum að fáir eru á ferli á almannafæri stærstan hluta ársins. 

Yfirvöld hérna hafa gripið  til ýmissa ráða, m.a. að fyrirskipa lokuð ýmissa stofnana og takmarkað ferðir fólks t.d. til að koma í veg fyrir að smit dreifðist.

En útgöngubann er gríðarlega mikil frelsisskerðing og af allt öðrum toga en tálmanir á því hvert þú mátt fara og hvaða þjónustu þú mátt kaupa. Það er engin ástæða til að setja hér útgöngubann og það verður ekki litið á það öðruvísi en sem þróun í átt að lögregluríki þar sem einhverjir geta vaktað allar ferðir þínar ef svo stendur á.

Einhverjir munu halda því fram að það sé svona í nágrannalöndum í Evrópu og það sé ekki meiningin að beita þessum lögum nema "brýna nauðsyn beri til" og það sé sótthætta.  Þessum rökum vil ég svara þannig að það er ekki sjálfkrafa gott og rétt ef það er gert í löndum umhverfis eða það sé alsiða einhvers staðar annars staðar. Það gerði ekki hræðilegan kasínókapítalisma fjárglæframanna og aflandseyjaliðs hér á árunum fyrir Hrun neitt betri að segja að þetta sé alsiða í viðskiptalífi hins vestræna heims. Það er heldur ekki röksemd fyrir að hafa vopnaðan her hér á landi að það sé her í nágrannalöndunum.

Hin röksemdin að útgöngubann verði aðeins beitt í sóttvarnartilgangi er jafn bernsk og fólk í Bretlandi hefði haldið fram að þegar þingið þar setti lög gegn hryðjuverkamönnum, lög sem áttu að sporna gegn því að hryðjuverkamenn gætu fjármagnað iðju sína þá yrði þeim lögum aðeins beint gegn hryðjuverkamönnum og hryðjuverkasamtökum.

Bresk yfirvöld beittu þessum hryðjuverkalögum sínum gegn Íslendingum árið 2008, gegn friðsamri smáþjóð og vinaþjóð.

Það ættu allir að muna að bresk stjórnvöld gripu til laga sem ætluð voru til að sporna við hryðjuverkjum þegar þau frystu eigur íslenskra banka í Bretlandi og það fór á stað þar í landi stjórnmálalegur spuni sem olli ýmis konar ofsóknum á Íslendinga sem og að lama algjörlega smáþjóð með ofvaxið fjármálakerfi sem hafði hrunið. Í mínum huga er þessi gjörð breskra stjórnvalda það hræðilegasta sem gerist á tímum Hrunsins og þessi gjörð breytti afstöðu minni til laga og stjórnmála um aldur og ævi. Líka afstöðu minni til stórveldis og nýlenduveldis í fjörbrotum, eina landinu sem hefur nokkurn tíma farið með ófrið á hendur Íslendingum, sendi fyrst hingað sápukaupmann í mislukkaða innrás, réðst svo inn í landið á stríðárunum og  var svo með margra ára ófrið til að tryggja fiskiskipum sínum áframhaldandi rányrkju við Íslandsstrendur og svo þessi hryðjuverkaaðgerð árið 2008 til að reyna að hilma yfir að þeirra fjármálakerfi var að falla og frjálshyggjumöndrur Thatcherismans virkuðu ekki og blekktu ekki lengur.

 

Rúv rifjaði 9.10.2013 að þá voru liðin fimm ár frá beitingu Hryðjuverkalaganna:

Fimm ár eru í dag frá því Gordon Brown, þáverandi forsætisráðherra Bretlands, gagnrýndi íslensk stjórnvöld harðlega í sjónvarpsviðtali. Daginn áður voru hryðjuverkalög notuð til að frysta eignir íslenskra banka í Bretlandi. Breskur hagfræðingur segir að frekar hefði átt að hjálpa vinaþjóð.

 

Brown sagði í viðtali við Sky News að lagabeitingin væri réttmæt. Gæta yrði hagsmuna innstæðueigenda í Bretlandi þegar fé væri að hverfa úr íslensku bönkunum. „Ég tel þeim bera skylda til að standa við skuldbindingar gagnvart breskum þegnum sem hafa fjárfest í íslenskum bönkum,“ sagði Brown. 

Breski hagfræðingurinn Eamon Butler er framkvæmdastjóri Adam Smith hugveitunnar. Hann segir að Bretar hefðu átt að hjálpa vinaþjóð en ekki ráðast á hana. „Ríkisstjórn Browns horfði á banka hrynja allt umhverfis og stjórn hans þurfti að koma bönkum og öðrum fyrirtækjum til bjargar. Þeir höfðu ekki hugmynd um til hvaða ráðas skyldi gripið. Svo viðbrögðin urðu svona. Þeir voru sem smádýr fangað í ljósum hraðskreiðrar bifreiðar,“ segir Butler. 

Butler átti sjálfur fé á Icesave reikningi. „Ég þurfti að standa skil á sköttum eftir hálft ár svo ég skoðaði innlánsvexti og Icesave bauð betur. Ég hugsaði sem svo að þetta væri lyginni líkast og hringdi í íslenskan vin minn og spurði hvort þessi banki væri í lagi. Hann sagði svo vera; að frændi hans stjórnaði honum en ég taldi ólíklegt að hann færi á hausinn á næstu sex mánuðum svo ég lagði féð mitt inn og veðjaði þar með á hann.“

FImm og hálfum mánuði síðar fór bankinn á hausinn og Butler taldi féð glatað. „En Alistair Darling fjármálaráðherra skrifaði ávísun fyrir allri upphæðinni auk fullrar ávöxtunar sem ég hefði fengið hefði bankinn ekki farið á hausinn. Og það eru breskir skattgreiðendur sem borga. Af hverju skyldi byggingaverkamaður í Bradford borga hærri skatta til að bjarga náunga eins og mér sem meðvitað veðjaði á að þessi banki starfaði áfram?“

Kveðið á um útgöngubann í nýju frumvarpi

Hver borðar minka og hesta?

Sjö ár eru langur tími í síhvikulum heimi, heimi sem nú umhverfis kringum eina örsmáa veiru sem fyrir ári síðan stakk sér upp á matarmarkaði í Kína og dreifðist þaðan um heiminn. En fyrir sjö  árum horfðu nokkrir íslenskir þingmenn bjartsýnir inn í framtíðina. Í þeirri framtíðarsýn birtist  þeim heimur fullur af kjöti og heimur fullur af fólki sem vildi éta kjöt. 

Í þessum þingmannahópi sem þá gekk samstíga í einum stjórnmálaflokki voru tveir núverandi formenn íslenskra stjórnmálaflokka og tveir núverandi ráðherrar í ríkisstjórn Íslands.  Þeir báru framtíðarsýnina um kjötið á borð fyrir Alþingi í þingsályktunartillögu um aukna matvælaframleiðslu á Íslandi  (lagt fram árið 2013) og hvarvetna blasti við þeim sóknarfæri fyrir íslenskan landbúnað og endar sá listi með þessum bjartsýnisorðum:

"Áhugi á ýmsum öðrum kjötafurðum hefur vaxið erlendis og þar má nefna aukinn útflutning á hrossakjöti og mögulegan áhuga Kínverja á því að kaupa íslenskt minkakjöt til manneldis."

Nú sjö árum seinna velti ég fyrir mér hvernig gengur að flytja út hrossakjöt og hvert umfang þess sé og hverjir kaupendur eru. Og hvort minkakjöt sé selt til Kína til manneldis. 

Ég velti fyrir mér hvað verður um líkama hesta og minka þegar dýrin eru deydd. Hvað verður um þá reiðhesta sem fólk á þegar þeir eru hættir að þjóna þeim tilgangi? Eru þeir sendir í sláturhús eða eru þeir settir í stóð? 

Hvað verður um líkama minka sem er slátrað? 

Myndin frá Otwarte Klatki er með CC-By leyfi  úr norsku minkabúi 2013

Blóðmerahald á Íslandi - frásögn sjónarvotts

Á Íslandi voru árið 2019 yfir 5000 blóðmerar á vegum liðlega 100 aðila. Undanfarin ár hefur blóðmerahaldi verið hampað sem líftækni og nýsköpun og nýjum og vaxandi sprota í íslenskum landbúnaði og ungum bændum verið sérstaklega bent á þessa ábatasömu iðju. Svo viðurkennt er blóðmerahald á Íslandi að einn stjórnmálaflokkur á Íslandi hefur það meira segja sem sérstaka landbúnaðarstefnu að auka blóðmerahald.

En hvað er blóðmeri og hvað er blóðmerahald? Blóðmeri er hryssa sem gengur með folald og á meðan á meðgöngutíma folaldsins stendur þá er  vikulega sogið úr henni blóð, allt að fimm lítrar í hvert skipti. Það er gert í nokkrar vikur (5-7 vikur að ég held). Þetta blóð er notað til að búa til hormón og það hormón er aðallega notað í þauleldi svína til að hægt sé að fara fram hjá náttúrulegu ferli, því er sprautað í gyltur til að þær hafi egglos aftur fyrr svo þær geti eignast fljótar aftur grísi og verið síóléttar.

Eftir því sem ég best veit fer engin framleiðsla á þessu hormóni fram í Evrópu nema á Íslandi og er öll iðja þessu  tengd illa þokkuð bæði út af því að fólki blöskrar að það sé sogið blóð úr þunguðu kvendýri af einni tegund og gengið þannig á þann forða sem náttúran ætlar  móður og ungviði hennar í móðurkviði og hins vegar að þessi blóðtaka sé gerð til þess eins og viðhalda þauleldi með aðra dýrategund sem eru eingöngu ræktuð til kjötframleiðslu.

En þessi blóðbúskapariðja er einnig illræmd vegna fregna af því hvernig staðið er að þessari framleiðslu í Suður-Ameríku en þar er gengið afar, afar nærri hryssunum og þær nánast blóðtæmdar,  teknir tíu lítrar í hvert skipti og hryssum og folöldum svo hent út í þurra skóga. Á Íslandi er blóðmerahald í mun betra horfi og það er dýralæknir á vegum aðilans sem kaupir blóðið og vinnur það sem tekur blóð úr fylfullu hryssunum. En það virðist lítið eftirlit vera með þessum blóðbúskap og lítlar heimildir um hvernig staðið er að þessu.

Ég fann reyndar eina afar ítarlega frásögn manns sem hafði verið á íslenskum sveitabæ með hrossabúskap sem ólaunaður sjálfboðaliði, sem matvinningur og ég leyfi mér að setja hér inn lítið brot af langri frásögn hans um hvernig þessi búskapur kom honum fyrir sjónir

Greinin sem ég gríp niður í heitir  Horse Blood, Fertility Drugs, and Me (Part 2) og er undirfyrirsögnin "A First-Hand Account of Violence in Iceland" og höfundur Ali Shearman. Greinin virðist lýsa atburðum frá 2017 eða 2018. Frásögnin er þrjár langar greinar og þetta brot lýsir því þegar sjálfboðaliðarnir/ matvinnungarnir eru búnir að vera að vinna við að reka hryssur inn til blóðtöku allan daginn og blóðbóndinn (kona sem kölluð er Agatha í frásögninni, ekki rétt nafn) segir að nú sé dýralæknirinn kominn. Þetta brot úr greininni endar með því að fjórar fylfullar hryssur sem streittust á móti þegar átti að taka þeim blóð eru settar á bíl til að fara með þær í sláturhúsið:

“So what happens next?” I asked, a little unsure of what we had actually accomplished thus far.

“The vet comes.” The farmer replied.

“What does he do?”

“He draws the blood.” I was confused…wasn’t that what we’d been doing for hours?

A beat-up, white pickup pulled up to the field and parked. An unsmiling man in a ratty t-shirt dotted with blood galumphed toward us. The farmer unloaded from his car an open-topped metal box with two large plastic jugs inside. A very brief conversation in Icelandic took place, and we were back to work.

The horse in the enclosure was much more nervous than the mares who were there before lunch. She kicked the ground and snorted almost continuously. The vet’s presence was changing the mood. The farmer rigged the enclosure with a series of ropes, which he quickly maneuvered around the horse’s head. He pulled down hard, causing her face to twist and look up, exposing her neck.

The vet had a much bigger needle than the farmer. It was roughly the thickness of a drinking straw and was connected to a tube that fed into the plastic jugs from the metal boxes.

He stuck the mare in the neck and the tube was no longer clear. The farmer held the rope taut so the horse wouldn’t move. Her eyes rolled back in her head, and she stood perfectly still as the jug filled with her blood.

“How much blood are you taking?” I asked the farmer.

“Five liters,” he answered without taking his eyes off the horse he was restraining.

“Is she sick?”

“She’s pregnant.”

I looked at the mare and all the others in the pen behind her. Most of them did have extremely massive stomachs, unlike most horses I’d seen before that. One belly was completely lopsided as if the unborn foal was resting perpendicular to his mother — feet kicked out straight in front of him.

 

The next few hours were spent draining five liters of blood from the remaining pregnant mares. It did not go smoothly. The nearly wild horses were not happy to give up their blood, and several of them fought tooth and hoof to prevent that from happening.

 

One horse stands out in my mind, she was red with E45 stamped on the ridge of her back. As the pen grew less crowded, she was less afraid of the people who tried to corral her. Or possibly she grew more unstable with her mounting anxiety.

When the time came to get her in the chute, she fearlessly ran at Leslie, challenging her to a game of chicken. Several of us climbed into the pen to guide the horse, but she continued to run at us, pushing through the narrow spaces between our bodies.

Since we didn’t want to be trampled, we let her pass. Agatha stood outside of the pen, one pudgy leg resting on the metal bars as she watched.

“Idiots,” she spoke loud enough for everyone to hear. Then brayed, “you have to get angry with her! Scream at the bitch!” We ignored her. Instead we made a wall by linking arms, and E45 finally went where we wanted her.

“I’m going to eat that bitch. She’s pure evil.” Agatha’s face was twisted in an expression that can only be described as menacing.

“Eat her?” Derek dared ask.

“She’s going to the slaughterhouse, that one. I’ll have her for dinner.” She licked her lips in an exaggerated fashion. The whites of her eyes were clearly visible.

“You actually eat horses here?” I chimed in.

“Of course!” She snarled, “You’ve never eaten horse?”

“No, it’s illegal in the US.” I turned my attention back to E45.

She was standing at the back of the chute, pressing her backside pressed against the two boards Shaun and Derek managed to block her with. The wood was about an inch and a half thick, yet it bent under her efforts. The dirt slid from beneath her hooves, but the underlying concrete gave her firm ground to push against.

Image for post

“Come on, move forward,” I patted her backside. She ignored me, continuing to fight.

The farmer grabbed his stick and approached. He whacked her on the butt and hollered in her face. She thrashed and sprinted the ten feet into the enclosure. We fumbled to block her in with the metal pole and several slats of wood.

The farmer tried to wrap the rope around her head, so the vet could stick her, but she immediately started banging her head against the poles when he reached in. She slammed her skull around the enclosure like a pinball in an arcade game. Derek grabbed me as we watched in horror.

She was biting the air and stomping her feet. She kicked the door of the enclosure repeatedly. When she paused for a brief moment to see if anyone was trying to restrain her, the vet reached forward and slapped her across the face.

E45 reared back and hooked her front legs on top of the enclosure’s door. She thrashed more, jumping and kicking. She high-centered herself on the door but flailed until her weight shifted forward. Once her feet touched the ground, she twisted violently until she freed her back legs from the enclosure. She ran wildly into the field, whinnying loudly and riling up the horses she passed.

I was shocked she could still run. It looked like she would have broken bones and caused severe head damage the way she slammed herself into the metal bars.

Her particular brand of rebellion inspired three of the remaining horses to escape blood withdrawal in the same violent fashion. Each time was equally as scary, but the WorkAwayers seemed to be the only ones who cared if the escaped horses were okay. The locals cursed at them and noted which ones were going to the slaughterhouse.

“You’re going to slaughter a pregnant mare?” I finally asked, though I didn’t really want to know the answer.

“We can’t use that offspring. It’d be just as crazy.”

The farmer and the vet finished drawing blood while the rest of us caught five horses who wouldn’t be returning to the field with the others. One was the stallion. He was due in another field to impregnate another herd of mares. The other four were the escaped, “crazy” mares. We loaded them into the trailer with the most unfortunate destination for a horse.