Þjóðstjórn er það eina skynsamlega í stöðunni

Ég er svartsýn og kvíðin. Það er ástæða til að vera það. Ég verð ekki ennþá vör við að stjórnvöld aðhafist neitt að gagni í þeim miklu þrengingum sem nú dynja yfir Íslendinga. Geir forsætisráðherra benti ekki á neina lausn í ræðu sinni í þingbyrjun.

Eina sem forsætisráðherra sagði okkur er að ástandið á eftir að birtast okkur verra. Samt má alls ekki tala um hversu slæmt ástandið er því svo mikil sprengihætta ku vera núna í riktinu sem Ísland hefur í útlöndum að hver frétt og neikvæð umræða getur valdið keðjuverkum. Þess vegna hamrar efnahagsráðgjafi ríkisstjórnarinnar á því að við séum rík og þróuð. Hann segir :"Við erum iðnvætt ríki, það fimmta ríkasta í heimi miðað við landsframleiðslu á mann. Við vinnum nú að ýmsum aðgerðum til að auka lausafé í hagkerfinu.." Þetta með hvað við erum rík og iðnvædd minnir eitthvað svo mikið á forsætisráðherra okkar hann Geir sem hamraði fyrir hálfum mánuði  á því að það væri engin kreppa samkvæmt skilgreiningum hagfræðinga, bara mótvindur. Þorgerður Katrín sagði á þeim tíma að ekkert hefði komið til tals að ríkisstjórnin kæmi inn í mál bankanna.

Ég hef ekki trú á íslensku ríkisstjórninni. Ég held að hún skilji ekki nógu vel hve alvarleg staðan er núna. En ég held að ástandið sé svo alvarlegt að það sé illa varið tímanum í að ráðast á ráðamenn. Það er besta leiðin að sem flestir komi að því að finna sem bærilegasta lausn.

Svona er umræðan núna um ísland í  enskumælandi heimi

Iceland: When Too Big To Fail Becomes Too Big To Rescue

"Last year, Moody's briefly gave all of Iceland's major banks, including Glitnir, a triple-A rating, on the grounds that if they ever got into trouble, the Icelandic government would bail them out. After much ridicule, Moody's changed its mind. Clearly, it was silly to treat Iceland's banks as though they were just as creditworthy as the sovereign.

Fast-forward to today, and Iceland has indeed bailed out Glitnir. But here's the thing: Iceland's credit default swaps are now suggesting that the sovereign itself is a distressed credit.

Contracts on Iceland's debt jumped to 17.5 percent upfront and 5 percent a year to protect 10 million euros ($13.8 million) of bonds.

This is not how triple-A sovereigns behave. It's as though the analysts at Moody's were only able to see one step ahead, and not two: they could anticipate that Iceland would bail out its banks, but they couldn't anticipate that when a tiny country bails out a bank whose assets vastly exceed the country's own GDP, then the sovereign itself loses much creditworthiness. One scary datapoint: the assets of Kaupthing Bank amount to 623% of Iceland's GDP, which is possibly why its own credit default swaps are trading somewhere over 2500bp.

How bad can things get in Iceland? Here's what one local emailed Tom Braithwaite:

They are fighting powers that they are powerless to fight. It's like tackling a storm raging in the sea with a teaspoon.
The main supermarket can't get imported goods because they have no currency. The shops are half empty. One of the store managers has advised people to start hoarding. We're running out of oil. And winter came last night - about a month early.

Received opinion has it that if Iceland backstops the Icelandic banks, then the other Nordic countries, or someone, will backstop Iceland. Which might be true: we'll find out "very soon". But there's no news yet."

Já, við skulum muna að við erum iðnvætt ríki, það fimmta ríkasta í heimi og hér engin kreppa.Alls staðar búast menn við miklu dýpru kreppu, Paul Krugman spáir í hvort við séum ekki bara við brúnina á hyldýpinu já þessa grein  Paul Krugman: Edge of the Abyss

Boðar aðgerðir til að auka lausafé

Keypti rautt hjól í gær

Ég er að smitast af þessu panikástandi í samfélaginu. Ég er veik heima og get þess vegna ekki komist í bankann til að taka út minn örsmáa peningavarasjóð. Ég er dáldið stressuð , því það vill svo til að í fyrsta skipti í mörg ár þá á ég afgang á bankareikning því ég hef verið að öngla saman fyrir nýlegri  bíl, bíllinn minn er árgerð 1996 og þó hann standi sig afar vel þá er hann orðinn roskinn og þolir ekki miklar ferðir út fyrir borgarmörkin úr þessu. Það er hins vegar nauðsynlegt hjá mér  upp á næsta sumar að geta skotist úr bænum í skógrækt sem ég er með bæði í Borgarfirði og á Suðurlandi, mér sýnist allt benda til þess að tómstundir mínar og ferðalög verði næstu ár mestmegnis innanlands, það er ekkert útlit fyrir að ég eða aðrir Íslendingar höfum efni á að flandrast um heiminn og eyða dýrmætum gjaldeyri í það næstu misseri.

Þetta er nú ekki alvont, ég hlakka til að vera meira á Íslandi og taka þátt í að rækta upp landið og njóta þess að vera í þessu fallega landi. Hins vegar þarf ég að komast út fyrir borgarmörkin og til þess þarf bíl og bensín. En svona er lífið, kannski verður ekkert eftir af bílasjóðnum mínum eftir helgina og kannski verður ekki til neinn gjaldeyrir til að ég geti keypt bensín næsta sumar.

Þá verð ég bara fegin að hafa Öskjuhlíðina og Heiðmörkina og Esjuna hérna innan borgarmarkanna. Og að Orkuveitan ætli ekki að selja Hvammsvík.

Í gær keypti ég hjól, ég bað dóttur mína að fara í útsöluna í Markinu og hún keypti handa mér rautt fallegt hjól sem stendur nú í stofunni hjá mér eins og djásn og tákn um nýja tíma á Íslandi og tákn um hvað er að gerast akkúrat núna. Hjólið kostaði 26.320 kr íslenskar og er þriggja gíra af gerðinni Bronco Windsor.

Þetta er sem sagt plan B ef bankakerfið klikkar um helgina og allt hrynur.

Ég á rauðu hjóli.
Lífið er ekki alslæmt.

Engin hætta á olíukreppu

Meiri mótvindur

Fyrir hálfum mánuði sagði forsætisráðherra vor að það væri engin kreppa, það væri bara mótvindur. Það verður athyglisvert að heyra í stefnuræðu hans í kvöld hvað hann metur mörg vindstig núna.

Það getur verið að það sé svo slæmt óveður að það sé hvergi siglingarhæft og það eina sem gildi sé að leita vars og bíða þangað til veðrinu slotar.

Annars er ég orðin leið á bankamönnum og stjórnmálamönnum sem eru að blöffa og eru eins og maður sem tekið er viðtal við fyrir framan hús sem stendur í ljósum logum og maðurinn segir "Hva, þetta er bara smáreykur, slökkviliðið er löngu búið að ná tökum á þessu".  

Það er stundum gott að blöffa. Það er stundum hægt að tala gengið upp og það er stundum hægt að róa viðskiptavini með því að tala eins og ekkert sé að.  En það er bara hægt ef eitthvað traust er til staðar. Viðskipti byggjast á trausti.  Það traust hefur rokið út í veður og (mót)vind.

Mínar fyrri færslur um efnahagsmálin síðasta hálfa mánuðinn:

 Næðingur á toppnum - Geir í mótvindi

Svartur mánudagur

Blóðregn á fjármálamörkuðum

Dauft er í sveitum, hnípin þjóð í vanda

Týndi biskupssonurinn snýr aftur

Íslendingabók á 20. öld

Hver er Mohammed Bin Khalifa Al-Thani? Hvaðan kemur auður hans?

Að losa peninga - Raufarhafnarstemming hjá Helga Hjörvar

 Viðskiptasnilld Össurar

Flotkrónan

Hverjar verða afleiðingarnar?

Hvaða áhrif hefur greiðslustöðvum Stoða á íslenska fjölmiðla?

 Facebook dagsins

Hrun heimsveldis?

Komið að skuldadögunum

Meiri mótvindur
 

 

 

 

 

 

Stefnuræða forsætisráðherra flutt í kvöld

Komið að skuldadögunum

Ég hef aftur fengið áhuga á hagfræði. Það er svo mikið að gerast í fjármálaheiminum núna og það hefur sennilega áhrif á alla jarðarbúa - líka á þá sem vita ekkert af því hvað er að gerast og fylgjast ekkert með fréttum. Nú er ég að stúdera "carry trade" sem útleggst á íslensku sem vaxtamunaviðskipti og það er nú líklegasta ástæðan fyrir hve íslenskt fjármálalíf stendur illa núna.

Hér eru greinar um þetta fyrirbæri:

Carry (investment) - Wikipedia, the free encyclopedia

Why is the carry trade so dangerous? - MoneyWeek

Bara fordómar og misskilningur Economist?

Það er meira en aldarfjórðungur síðan ég útskrifaðist úr því sem þá hét þjóðhagskjarni í viðskiptadeild HÍ. Þar stúderaði ég alls kyns reiknilíkön og kenningar sem mér virtust hafa þá engan snertiflöt við íslenskt samfélag og enga tengingu í önnur félagskerfi mannanna. 

 Það er líka áhugavert að sjá söguna um hvað er að gerast spinnast fram úr ýmsum áttum og sérstaklega að sjá hvað útskýringar sem koma frá hagsmunaaðilum í næsta umhverfi okkar eru ótrúverðugar.  Eiginlega finnst mér margir núna tala svo mikla steypu að ég held að heilt samfélag sé alveg ráðvillt og enginn viti hvað eigi að gera.  Reyndar held ég að það eigi við um heimsbyggðina, það hugsa allar fjármálastofnanir um að bjarga eigin hag til skamms tíma og safna sjóðum  og eðlileg viðskipti fá ekki lánsfjármagn.

En það ástand sem er á Íslandi er sennilega alvarlegra en víða erlendis og þá sérstaklega vegna umfangs bankastofnana hérna. Í myndböndunum sem hér eru fyrir neðan þá er þeirri skoðun haldið fram að íslenska efnahagsundrið í útlöndum sé til komið vegna álagsviðskipta eða vaxtamunaviðskipta  "carry trade" þannig að tekin voru lán með mjög lágum vöxtum í sterkum gjaldmiðlum eins og japönskum jenum og þau lán síðan notuð til að fjárfesta í löndum þar sem annar gjaldmiðill var í gildi og þar sem vextir voru hærri.  Svona virkaði sem sagt íslenska útrásinog þau miklu fjármálaundur sem fólust í skuldsettum yfirtökum þar sem skyndilega einhverjir urðu ríkir í gegnum einhvers konar díla.

Það er komin tími til að við horfumst í augu við að íslenska fjármálaútrásin var byggð á sandi.

Hér er ágætis greining og útskýringar KB banka  frá október 2005 um þessa ógnarmiklu peninga sem þá streymdu inn til Íslands vegna hávaxtanna sem þá voru hér.

 

Ókeypis hádegisverður á skuldabréfamarkaði?

 Í þessari greiningu stendur m.a. :

Útgáfa erlendra aðila á skuldabréfum í íslenskum krónum hófst í lok síðasta ágústmánaðar. Útgáfurnar hafa flestar verið á höndum erlendra verðbréfafyrirtækja, þó innlendir bankar hafi aðeins komið að slíkri útgáfu, sem hafa síðan selt til erlendra fjárfesta. Það sem einkennir allar þessar útgáfur er hins vegar að ávöxtunarkrafa útgefinna bréfa er töluvert fyrir neðan það sem þekkist á þeim skuldabréfum sem íslenska ríkið hefur gefið út hérlendis. Það þýðir að endafjárfestar hefðu að sjálfsögðu getað komið beint til Íslands og fjárfest hér á hærri vöxtum en þeim bauðst í erlendu skuldabréfaútgáfunum. En í heimi ófullkominna upplýsinga hlýst töluverður viðskiptakostnaður í því að kynna sér og fjárfesta í fyrsta skiptið í smáu og lítt þekktu hagkerfi. Í kjölfarið myndast viðskiptatækifæri fyrir milliaðilana við að greiða fyrir viðskiptunum og taka vaxtamun fyrir viðvikið.

-----------------------
Útgefandinn gefur út skuldabréf í íslenskum krónum sem boðin eru endafjárfestum, þeir greiða fyrir bréfin t.d. með evrum. Útgefandinn hefur ekki áhuga á því að skulda í krónum, enda vextir háir, og því gerir hann vaxtaskiptasamning við íslenskan aðila. Sá samningur er gerður í því augnamiði að fá tekjuflæði í krónum og verja þar með vaxtaáhættuna sem fólst í útgáfunni. Útgefandinn er því ekki í raun að fjármagna sig í krónum, heldur einungis að búa til viðskiptin og hirða vaxtamun sem af þeim hlýst, sem honum er kleift í krafti trausts lánshæfismats og þekkts nafns. T.a.m. eru flestir útgefendurnir með AAA einkunn frá Moodýs. Í kjölfarið er það því endafjárfestirinn sem tekur á sig áhættu í krónum (gengisáhættu) og fær í staðinn háa vexti á sitt fjármagn þar sem vaxtamunur við útlönd er um þessar mundir í kringum 7,7 prósent.
---------------
Íslenskir vextir eru mjög háir í erlendum samanburði, enda eru vextir í helstu nágrannalöndum í sögulegu lágmarki. Nú er nafnvaxtamunur við útlöndum um 7,7% og raunvaxtamunur verðtryggðra bréfa um 2,2%. 

 

 Hér eru tvö myndbönd sem eru á Youtube um Carry Trade og Íslenskra fjármálahrunið

Það er sárt fyrir Íslendinga að horfa á þessi myndbönd, myndin sem dregin er upp af Íslendingum er að þeir séu algjör ginningarfífl og meira segja  er myndin af vormönnum Íslands, þeim sem eiga að erfa landið  dregin upp sem nokkrir sauðdrukknir unglingar  í trúðsgervi sem láta trúðslega og bulla,  sennilega hefur myndatökumaðurinn hitt  á dimmission hjá einhverjum framhaldsskóla.

Lánshæfiseinkunn Kaupþings skuldabréfa endurskoðuð

Hrun heimsveldis?

 Þann 11. september 2001 var gerð innrás í Bandaríkin og heimsbyggðin horfði á turna musteris viðskipta í Bandaríkjunum hrynja. Ef til vill erum við að horfa á annars konar hrun núna, hrun Bandaríkjanna úr þeim sessi sem það ríki hefur verið í alveg frá lokum seinni heimsstyrjaldarinnar.

Þessi grein á BBC fjallar um breytta stöðu Bandaríkjanna: 

Superpower status is shaken

  

Viðskipti byggjast á trausti og það traust skapast m.a. með því að bankinn eða sá sem lánar búi yfir þekkingu á viðskiptum lántaka sinna og geti þannig metið hæfi þeirra til að greiða aftur lán. Þegar bankar loka eða halda að sér höndum í ástandi eins og var þegar heimskreppan skall á eða í ástandi eins og er núna þá tapast þessi þekking.  Ég var að lesa greinina  Economic Scene: Lesson From a Crisis: When Trust Vanishes, Worry í New York Times sem ber saman ástandið núna og ástandið 1930.  Í þessari grein er varpað ljósi á ástandið og það gert m.a. með því að taka dæmi um Glitnismálið á Íslandi. Í greininni stendur:

In the current environment, bankers are nervous that other banks might shut them out, out of fear, and stop extending that short-term credit. This, in a nutshell, brought about Monday’s collapse of Wachovia and Glitnir Bank in Iceland. To avoid their fate, other banks are hoarding capital, instead of making seemingly profitable loans. And when capital is hoarded, further bank failures become all the more likely.

Það er reyndar fjallað um Glitnismálið á fleiri stöðum en í New York Times

Magasinejer: Islands største bankrøveri 

Öldungadeildin samþykkti

Facebook dagsins

Einu sinni ortu Íslendingar dróttkvæði og dýrt kveðnar ferskeytlur til að meitla hugsun sína. Þar draup speki af hverju orði. Núna uppfæra andans jörfrar Íslands prófílinn sinn í Facebook og þar eru margar meitlaðar hendingar.  Facebook dagsins í dag er frá Pétri Gunnarssyni en hann kveður sér hljóðs á prófílnum sínum svona:

Pétur er farinn að halda að það séu tvær leiðir út úr efnahagsvandanum:
1. Icelandair.
2. Iceland Express.

 

 

Hvaða áhrif hefur greiðslustöðvum Stoða á íslenska fjölmiðla?

Það getur ekki annað en haft áhrif á þá fjömiðla sem eru í einkaeigu það skelfilega ástand sem er núna  í fjármálalífi heimsins og Íslands.  Fjölmiðlar eins og 365 miðlar og DV eru í eigu Stoða

Það eru mikil krosseignatengsl milli fyrirtækja, fjármálastofnana og fjölmiðla. Það hafa stundum verið búnar til eignir þegar fyrirtæki sem eru í rauninni í sölu sömu aðila selja hver öðru og gífurlegur gróði  hefur stundum myndast þegar fyrirtækin selja hvert öðru. Sá gróði og vinsamleg umræða um fyrirtækin og eigendur þeirra hefur náttúrulega verið vel tíundaður í fjölmiðlum í eigu sömu aðila. 

Dagurinn í dag er ekki þannig dagur. Það dylst engum að ástandið er grafalvarlegt bæði hjá þeirri fyrirtækjasamsteypu sem nú hefur fengið greiðslustöðvun og mörgum öðrum fyrirtækjum og einstaklingum sem eiga með einum eða öðrum hætti afkomu sína undir þessu.

Í dag lýkur ákveðnu tímabili í viðskiptasögu Íslands. Viðskiptabanki hefur verið þjóðnýttur og stórfyrirtæki riða til falls. Það er þörf á nýrri sýn, það er þörf á öðruvísi reglum. 

 

 

Umtalsverð verðmæti í hlut Stoða

Hverjar verða afleiðingarnar?

Það hefur miklar afleiðingar á íslenskt efnahagslíf og athafnalíf ef stórt fyrirtæki með krosseignatengsl víða í bönkum og öðrum fyrirtækju verður gjaldþrota eða stefnir í gjaldþrot. Stoðir er stórt fyrirtæki og hefur leikið stórt hlutverk á sviði íslenskra efnahagsmála.

Ég sakna þess að fá ekki strax greiningu á vægi þessarar fréttar fyrir íslenskt athafnalíf. Hverjir missa eigur sínar og hverjir missa vinnu sína? Hvar er fjölmiðlaumfjöllun um þetta?

Skrýtið ef enginn sem er hagsmunaaðili eða gætir hagsmuna almennings sé ekki búinn að taka það saman. Það er ekki eins og þessi frétt komi á óvart. Því miður verður þetta örugglega ekki eina svona válega fréttin sem við fáum á næstunni. 

Það er ekki mótvindur eins og forsætisráðherra kýs að kalla ástandið. Það er heimskreppa. 

Stoðir óska eftir greiðslustöðvun

Flotkrónan

Alls staðar er bráðnun á fjármálatorgum heimsins. Bandarísk stjórnvöld eru djúpt sokkin í alls kyns björgunaraðgerðir og hér á Íslandi er líka allt á floti. Uppistöðulónið við Kárahnjúkavirkjun rétt að fyllast en jöklarnir að bráðna og jöklabréfin orðin að blaðsnifsum sem velkjast áfram í ólgusjó viðskipta.

Núna er ekki rétti tíminn til að fyllast Þórðargleði yfir óförum þeirra sem eitt sinn höfðu fullar hendur fjár og núna er ekki rétti tíminn að leita að sökudólgum meðal íslenskra ráðamanna og viðskiptajöfra.

Málið er nefnilega þannig að við öll töpum þegar stór fyrirtæki eða fjárfestingarstofnanir leggjast á hliðina og upptök þeirra erfiðleika sem nú steðja að íslensku efnahagslífi eru langt fyrir utan Ísland.

Væntanlega mun ríkisstjórnin tilkynna einhverjar aðgerðir og einhver tíðindi strax í fyrramálið. Í besta falli verður það að tilkynna að horfið sé frá flotgengi. Í versta falli verða það fréttir um mjög alvarlegt ástand íslenskra banka sem riða til falls. 

Ég stóðst nú ekki mátið að lagfæra örlítið eina af myndunum af forsætisráðherra og seðlabankastjóra (mynd af DV). Ég renndi myndinni í gegnum lunapic.com og setti vatnsflaum inn á myndina sem er einn af effectunum sem hægt er að velja. Svo tók ég mynd af íslenskri mynt og renndi líka gegnum lunapic og setti tvo effekta á hana, glit vegna þess að glitnir er svo mikið í umræðunni og svo explode af því að peningakerfið er við að springa - eða bráðna og aflagast.

Mér finnst það táknrænt um ástandið núna að ráðamenn þjóðarinnar eru að aka út í vatnsflaumi.

Ráðamenn funduðu fram á nótt

Facebook lexía 1

Nú er íslenska þjóðin að flytja inn í facebook. Ætli 10 % af þjóðinni séu ekki búnir að stofna aðsetur á facebook og sumir virðast alveg dottnir í það að safna sér vinum og senda þeim knús og kossa og prófa alls konar lítil verkfæri sem hægt er að hengja utan á facebook.

Ég var áðan að prófa  græju sem heitir screencast-o-matic.com þar sem auðvelt og einfalt er að taka upp það sem gerist á skjánum og tala undir. Svo vistast það á vefnum og svo á ég að geta límt upptökuna inn. Ég tók upp smásýnikennslu í hvernig ég segi facebook vinum mínum hvað ég er að baxa við hverju sinni og pósta það í leiðinni á örbloggið mitt. Svo sýni ég hvernig Microsoft office er orðin ansi steinrunnin því nú vilja flestir nota office pakka á vefnum og ég sýni hvernig hægt er að nota einn þeirra zoho online office með facebook.

Hér er upptakan, hún er 10. mínútur Facebook Lexía 1

Facebook getur verið ágæt umgjörð og lendingarpallur utan um mörg önnur verkfæri. Það er líka alveg hægt að blogga inn í facebook og senda á önnur blogg t.d. wordpress. það er líka hægt að vera með verkfærið (application) notes og það er nokkurs konar blogg.  ég hef nú ekki séð hvernig hægt er að senda úr facebook á moggabloggið en mbl.is býður reyndar upp á möguleika að senda í hina áttina þ.e. fréttir inn á facebook.